شيوه انصارى و نراقى كاشانى در بيان احكام شيوه شيخ اعظم انصارى و استاد او ملا احمد نراقى كاشانى در مقام بيان احكام به گونه احتياط بوده است و آنها مىگفتند ما در مسائل غير ضرورى فتوا نمىدهيم . اين شيوه مورد پذيرش در آن زمان كه نظام اسلامى وجود نداشت بوده ، زيرا مطابق شرايط آن زمان بوده است و اما در اين زمان كه حكومت اسلامى بر پاست و چهره‌ها در همه ابعاد عوض شده و پديده‌ها و مسائل تازه اى روى داده و معضلات بسيارى وجود دارد ، آيا مجتهد مىتواند مشكلات اجتماعى و حكومتى را در ابعاد اقتصادى ، نظامى ، حقوقى ، كيفرى ، جزايى ، ادارى ، حكومتى ، با اين شيوه حل كند ؟
ارادت من به دو فقيه مذكور زياد و بيش از حد تصور است و من اگر چيزى دارم واقعا از مستند الشيعه نراقى كاشانى و نيز آراء و نظرات بلند شيخ اعظم انصارى است . اين جانب شيخ انصارى را طلايه دار دوره هفتم از ادوار اجتهاد و طلايه دار دوره هشتم از ادوار فقه و طلايه دار دوره پنجم از ادوار كيفيت بيان فقه قرار داده‌ام و كسى كه در هر سه دوره طلايه دار باشد به غير از شيخ طوسى سراغ نداريم و خلاصه من شخصيت علمى و تقوايى شيخ اعظم انصارى و استاد او نراقى را لمس و به گونه كامل درك كرده و به تفصيل در كتاب ادوار اجتهاد از ديدگاه مذاهب مورد بحث و بررسى قرار داده‌ام .
در هر حال شيوه آنان در بيان احكام ، اگر چه مطابق شرايط آن زمان نيكو و پسنديده بوده است ولى چون مطابق شرايط اين زمان كه نظام اسلامى برقرار شده نيست اكنون آن را نمىپذيرم و خداى ناكرده هيچ گونه كوچكترين قصد توهين ندارم .
ما بر اين بينش و اعتقاديم احتياطهاى مجتهدان اصولى - از قبيل احتياط مطلق ، احتياط واجب ، احتياط مستحب ، سزاوار نيست ترك احتياط ، احوط ، بلكه اقوى است ، احوط است اگر چه اولى است و نيز تعبيرات فنى اجتهادى ديگر مانند اقوى ، اقرب ، اشبه ، اظهر ، قوى ، ظاهر ، خالى از قوت نيست ، خالى از تأمل نيست ، بعيد نيست ، بعيد نيست وجوب آن ، بعيد نيست استحباب آن و جز اينها كه بيانگر كيفيت از استظهار ادله است - داراى علت و سبب است و نيز بر اين اعتقاديم كه بايد مقلدين بر طبق آنها در موارد الزامى عمل نمايند و تنها در احتياط واجب در صورتى كه مجتهد ديگرى داراى فتوا باشد مىتوانند به او رجوع كنند .

256