از سورهء المائده * ( يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرافِقِ وَامْسَحُوا بِرُؤُسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ وَإِنْ كُنْتُمْ جُنُباً فَاطَّهَّرُوا وَإِنْ كُنْتُمْ مَرْضى أَوْ عَلى سَفَرٍ أَوْ جاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغائِطِ أَوْ لامَسْتُمُ النِّساءَ فَلَمْ تَجِدُوا ماءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيداً طَيِّباً فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ مِنْه ما يُرِيدُ الله لِيَجْعَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَرَجٍ وَلكِنْ يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَلِيُتِمَّ نِعْمَتَه ، عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ ) * ، كه در بارهء تيمم نزول يافته ، سبب تيمم و آن چه تيمم به آن به جا مىآيد ، و هم كيفيت آن ، استفاده مىگردد [1] .
در اينجا بايد متوجه بود كه اگر اين آيه در سال ششم ، چنان كه از سيوطى نقل شد ، نزول يافته باشد نزول سورهء النّساء شايد از همان سال پيشتر نباشد و در اين صورت چنين استنتاج مىشود كه حكم تشريع وضوء نيز بايد در همين اوقات صدور يافته باشد پس آيا پيش از آن بى وضوء نماز خوانده مىشده ؟ يا آن كه وجوب آن به وسيلهء سنت

[1] - سيّد مرتضى در مسألهء 46 از كتاب « مسائل الناصريّات » كه آن مسأله در بيان كيفيت تيمم مىباشد چنين افاده كرده است « صحيح از مذهب ما در تيمم اينست كه يك ضربت مىباشد براى روى و ظاهر دو كف . اوزاعى و مالك و شافعى ، در قول قديم : همين را گفته‌اند جز اين كه مالك و شافعى بر ظاهر دو كف اقتصار نمىكنند و باطن را هم لازم مىدانند و بهر حال از بند دست ( رسغ ) تجاوز را جائز نمىدانند ابو حنيفه و شافعى ، در قول جديد خود ، گفته‌اند : دو ضربت است : يكى روى را و ديگرى براى دو دست تا مرفق . زهرى گفته است دو ضربت است : يكى روى را و ديگر دو دست را تا شانه ( منكب ) ابن ابى ليلى و حسن بن حى گفته‌اند : دو ضربت است كه بهر ضربت بايد روى و دو دست را با هم مسح كند . دليل بر صحت مذهب ما حديث عمّار است كه گفته است : « قد اجنبت فتمعّكت فاخبرت رسول اللَّه بذلك قال ( ص ) : انما يكفيك هذا : و ضرب بيديه على الارض ضربة واحدة ثم نفضهما و مسح بهما وجهه و ظاهر كفيه » .

266