زكات فطر و هم در همان سال دوم ، كه هنوز ، به گفتهء بيشتر ارباب سير ، حكم زكات در اموال تشريع نشده بوده است ، [1] حكم وجوب زكات فطر صادر گرديده است .
مجلسى ، در ذيل حوادث سال دوم از هجرت ، كه از « المنتقى ، نقل كرده ، روايتى از ابو سعيد خدرى به اين عبارت آورده است « قال : نزل فرض شهر رمضان بعد ما صرفت القبلة إلى الكعبة به شهر فى شعبان على رأس ثمانية عشر شهرا من مهاجر رسول الله ( ص ) فامر رسول الله فى هذه السنة بزكاة الفطر ، قبل ان يفرض الزكاة فى الاموال » .
آيهء شريفهء * ( قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّى وَذَكَرَ اسْمَ رَبِّه فَصَلَّى ) * [2] * ( ) * را شيخ طوسى در كتاب « خلاف » بعنوان دليل زكات فطر ياد كرده است .
ابو الفتوح رازى ، در ذيل اين آيه چنين آورده است « . . بعضى ديگر گفتند : صدقهء فطر است و تكبيرات روز عيد و نماز عيد و عبد الله عمر نافع را گفتى :
صدقه عيد بدادى ؟ اگر گفتى : « آرى » گفت : به مصلَّى رفتى ؟ و اگر « نه » گفتى ، گفتى :
صدقه بده تا به مصلَّى رويم . آنگه اين آيه بخواندى . . »

[1] - مقريزى در كتاب « امتاع الاسماع » پس از اين كه گفته است : « و نزل تمام الصلاة اربعا بعد شهر من مقدم رسول اللَّه ، المدينة » گفته است : « و فرضت الزكاة ايضا - رفقا بالمهاجرين فى هذا التاريخ كما ذكره محمد بن حزم ، و قال بعضهم : انه اعياه فرض الزكاة متى كان » و همو در همان كتاب گفته است « و فى شعبان هذا ( يعنى شعبان على رأس ستة عشر شهرا من مقدم رسول اللَّه ( ص ) المدينة ) فرض صوم رمضان و زكات الفطر قبل العيد بيومين و قال ابن سعد : « قبل فرض زكات الاموال » و قيل : ان الزكاة فرض فيها و قيل : قبل الهجرة »
[2] - آيه 14 و 15 از سوره « الاعلى » .

188