نقل شد ) بعد از فتح مكه اين حكم برداشته شد و حكم اولويت در ميراث بمفاد آيهء 6 از سورهء الاحزاب * ( وَأُولُوا الأَرْحامِ بَعْضُهُمْ أَوْلى بِبَعْضٍ فِي كِتابِ الله مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُهاجِرِينَ إِلَّا أَنْ تَفْعَلُوا إِلى أَوْلِيائِكُمْ ، مَعْرُوفاً كانَ ذلِكَ فِي الْكِتابِ مَسْطُوراً ) * به جاى آن وضع و ابلاغ گشت [1] . و بعد بتدريج احكام توارث ، صدور و نزول يافت و عادات و آداب جاهلى به وسيلهء احكام الهى منسوخ شد . از جمله به حكم آيهء * ( لِلرِّجالِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبُوا وَلِلنِّساءِ نَصِيبٌ . . ) * كه از اين پيش مذكور افتاد و به حكم آيهء 12 از سورهء النساء * ( يُوصِيكُمُ الله فِي أَوْلادِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الأُنْثَيَيْنِ فَإِنْ كُنَّ نِساءً فَوْقَ اثْنَتَيْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثا ما تَرَكَ وَإِنْ كانَتْ واحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ ) * و به حكم آيهء 14 از سورهء النساء * ( وَلَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْتُمْ إِنْ لَمْ يَكُنْ لَكُمْ وَلَدٌ فَإِنْ كانَ لَكُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَكْتُمْ ) * و به حكم آيهء 15 از همان سورهء * ( وَإِنْ كانَ رَجُلٌ يُورَثُ كَلالَةً أَوِ امْرَأَةٌ وَلَه أَخٌ أَوْ أُخْتٌ فَلِكُلِّ واحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ ) * . و بالاخره به حكم آيهء 175 از همان سوره . .

[1] - نيشابورى ( متوفى ) در تفسير خود در ذيل « * ( أُولئِكَ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ چنين افاده كرده است « گروهى بسيار از مفسران مانند ابن عباس و جز او اتفاق دارند كه مراد به اين « ولايت » همان ارث است : مهاجران و انصار به واسطهء هجرت و نصرت از هم ارث مىبرده‌اند نه به واسطهء قرابت پس از آن ، اين حكم به آيهء * ( وَأُولُوا الأَرْحامِ بَعْضُهُمْ أَوْلى بِبَعْضٍ منسوخ گشته ليكن امام فخر الدين رازى اين تفسير را بعيد دانسته چه گفته است اين تفسير مستلزم نسخ است و تا ممكن باشد نبايد قائل به نسخ شد بعلاوه لفظ « ولايت » هنگامى كه بى كلمه « ارث » به كار برده شود به « قرب » اشعار دارد چنان كه مىگويند « السلطان ولى من لا ولى له » و خداى سبحانه و تعالى گفته است * ( أَلا إِنَّ أَوْلِياءَ اللَّه لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ » بنا بر اين مراد اينست كه مهاجران و انصار برخى از ايشان برخى ديگر را تعظيم مىكنند و ميان ايشان معاونت و معاضدت در كار است و در برابر دشمن به منزلهء يك تن بشمارند و يكديگر را چنان دوست دارند كه خويشتن را » باز در ذيل آيهء * ( وَالَّذِينَ كَفَرُوا بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ چنين افاده كرده است « كسى كه كلمهء « ولايت » را در اين چند آيه بمعنى ارث دانسته اين آيه را دليل بر اين قرار داده كه كافران با اختلاف در ملل خود در مسأله توارث به منزلهء يك ملت بشمار مىآيند پس مجوسى از بت پرست ارث مىبرد و نصرانى از مجوسى ارث مىبرد و يهودى از نصرانى و همچنين به عكس ارث مىبرند »

151