< صفحة فارغة > [ مدخل ] < / صفحة فارغة > بسم الله الرّحمن الرّحيم و به نستعين قانون و چگونگى حدوث آن چون در اين اوراق ، تحولات و ادوار فقه اسلام موضوع بحث است وفقه اسلامى از جمله قوانين موجوهء در جهان و يكى از مصاديق و افراد آن مىباشد بى مناسبت نيست كه پيش از ورود در بيان قسمت تاريخى اين قانون خاص ، بحثى فلسفى در بارهء قانون بمعنى عام طرح شود تا روشن گردد كه خصوص اين قانون در ميان عموم قوانين موجوده ، به اعتبار فلسفهء اصل وجود قانون ، چه ارزشى دارد و داراى چه درجه و مقامى مىباشد .
قانون بطور كلى ، يكى از اموريست كه پس از اين كه نبوده به هستى رسيده و باصطلاح از چيزهايىااست كه وجود آن « حادث » است پس به حكم اين حادث بودن به علت نياز دارد و موجودات حادث در عالم طبيعت را چهار علت متصور است :
1 - علت مادى 2 - صورى 3 - فاعلى 4 - غائى براى پديد آمدن قانون ( بمعنى عام ) اين چهار علت به كار افتاده تا قانون بوجود

1