دليل و حجت نبود حضرت مبادرت به ارسال نامه نمىنمود و همچنين مىتوان استدلال نمود به جريان دستور حضرت در مرض وفات به اصحاب خود كه دوات و بياض براى او بياورند تا در آن ، آنچه كه موجب رستگارى امت مىباشد ثبت كند [1] و اگر كتابت حجت نمىبود چنين دستورى از پيغمبر لغو بود و همچنين مىتوان به اين داستان بر حجيت كتابت در وصيت استدلال نمود چرا كه حضرت بر آن بود كه وصيت نامه سياسى خود را بنويسد . ولى به حسب نقل صاحب مستمسك مشهور فقها بر آنند كه نوشته در باب وصيت اعتبار ندارد . اما در اين زمينه صاحب جواهر مىگويد : نوشته در باب اقرار و وصيت در صورتى كه ظهور در وصيت و اقرار داشته باشد ، حجت است ، تا چه رسد به صورتى كه انسان از نوشته علم پيدا كند و استدلال مىكند به اين كه نوشته مانند لفظ است و در مرتبه دوم از وضع مىباشد [2] .
هم چنين مىتوان به رواياتى استدلال كرد كه انسان را از خوابيدن در شب نهى مىكند مگر آن كه وصيت خود را زير سر خود بگذارد [3] . و وصيتى كه زير سر بايد گذاشت عبارت است از وصيت نامه مكتوب و اگر سند و نوشته اعتبار نداشت پس دستور به نوشتن آن و زير سر گذاشتن لغو بود .
در هر حال آنچه كه به نظر مىرسد آن است كه كتابت و نوشته در باب وصيت و اقرار معتبر مىباشد . در اين مورد بايد به اين سؤال پاسخ گفت كه : آيا مىتوان

[1] الكامل في التاريخ ، ابن الاثير 2 : 320 .
[2] جواهر الكلام 28 : 249 .
[3] وسايل الشيعة 13 : 352 .

237