است . و سالك إلى اللَّه به هر مرتبه از مراتب بطون كه نائل شد ، از يك مرتبه تحريف تخلَّص پيدا كند ، تا به بطون مطلق ، كه بطن سابع است به حسب مراتب كلَّيّه كه رسيد ، از تحريف مطلقا متخلَّص شود . پس ، ممكن است قرآن شريف براى كسى محرّف به جميع انواع تحريف باشد ، و براى كسى به بعض مراتب ، و براى كسى محرّف نباشد ، و ممكن است براى يك نفر در حالى محرّف و در حالى غير محرّف باشد ، و در حالى محرّف به بعض انواع تحريف باشد .
و چنانچه دانستى ، فهم عظمت قرآن خارج از طوق ادراك است ، لكن اشارهء اجماليّه به عظمت همين كتاب متنزّل ، كه در دسترس همهء بشر است ، موجب فوائد كثيره است .
بدان اى عزيز كه عظمت هر كلام و كتابى يا به عظمت متكلَّم و كاتب آن است ، و يا به عظمت مطالب و مقاصد آن است ، و يا به عظمت نتايج و ثمرات آن است ، و يا به عظمت رسول و واسطهء آن است ، و يا به عظمت مرسل إليه و حامل آن است ، و يا به عظمت حافظ و نگاهبان آن است ، و يا به عظمت شارح و مبيّن آن است ، و يا به عظمت وقت ارسال و كيفيّت آن است . و بعض از اين امور ذاتا و جوهرا در عظمت دخيل است ، و بعضى عرضا و بالواسطه ، و بعضى كاشف از عظمت است . و جميع اين امور كه ذكر شد ، در اين صحيفهء نورانيّه به وجه اعلى و اوفى موجود بلكه از مختصّات آن است ، كه كتاب ديگرى را در آن يا اصلا شركت نيست و يا به جميع مراتب نيست .
اما عظمت متكلَّم آن و منشى و صاحب آن : پس آن ، عظيم مطلق است كه جميع عظمتهاى متصوّره در ملك و ملكوت و تمام قدرتهاى نازل در غيب و شهادت رشحه اى از تجلَّيات عظمت فعل آن ذات مقدّس است . و حق تعالى با تجلى به عظمت براى احدى ممكن نيست تجلى كند ، و از پس هزاران حجب و سراقادت تجلى كند ، چنانچه در حديث است : انّ للَّه سبعين الف حجاب [ من نور و ظلمة . لو كشفت ، لاحرقت سبحات وجهه دونه ] . [1] و

[1] - « همانا خدا را هفتاد هزار حجاب است از نور و ظلمت ، اگر آن حجابها كنار روند سبحات روى او ما سوى را خواهد سوخت . » در بحار الانوار ، ج 55 ، ص 45 ، اين حديث از طريق عامّه نقل شده است . .

182