إسم الكتاب : آداب نماز ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 399)

ثانوى حقّانى كه صحو بعد المحو است - براى اهل السّلوك و متعارف از اصحاب معرفت و رياضت دست ندهد . و علامت اين نحو از خلوص آن است كه غوايت شيطان را در آنها راهى نيست و طمع شيطان از آنها يكسره بريده است ، چنانچه در آيهء شريفه فرمايد از قول آن پليد : فَبِعزَّتِكَ لاغْوِيَنَّهُمْ اجْمَعينَ الا عِبادَكَ مِنْهُمُ الْمُخلَصين . 38 : 82 - 83 [1] و در اينجا اخلاص به عين عبد نسبت داده شده نه به فعل عبد ، و اين مقامى است بالاتر از اخلاص در عمل . و شايد حديث معروف نبوى كه مىفرمايد : من اخلص للَّه اربعين صباحا جرت ينابيع الحكمة من قلبه على لسانه . [2] مراد جميع مراتب اخلاص باشد ، يعنى ، اخلاص عملى و صفتى و ذاتى . و شايد هم ظهور در اخلاص ذاتى داشته باشد كه مراتب اخلاص ديگر از لوازم او است .
و شرح اين حديث شريف و بيان مقصود از « ينابيع الحكمة » و كيفيّت جريان آن از قلب به لسان ، و مدخليّت خلوص در اين جريان ، و خصوصيّت « اربعين صباح » ، از نطاق بيان در اين رساله خارج است و محتاج به رساله اى جداگانه است . و رسالهء معروف به تحفة الملوك في السّير و السلوك منسوب به عارف باللَّه مرحوم بحر العلوم است كه عمده نظرش شرح اين حديث شريف است . و آن رساله لطيفه اى است ، گر چه خالى از بعض مناقشات نيست ، و لهذا بعضى آن را از آن بزرگوار نمىدانند ، بعيد هم نيست .

[1] - « پس به عزّت تو قسم همهء آنها مگر بندگان مخلص تو را گمراه خواهم كرد . » ( ص 82 و 83 ) .
[2] - « كسى كه چهل صبح را براى خدا خالص گرداند ، چشمه هاى حكمت از قلب او بر زبانش جارى شود . » بحار الانوار ، ج 67 ، ص 242 ، « كتاب الايمان و الكفر » ، « باب الاخلاص » ، حديث 10 . به نقل از عيون اخبار الرّضا ، ج 2 ، ص 69 . ( با اندكى اختلاف ) . همچنين اين مضمون در منبع اخير ، ص 249 ، حديث 25 ، نقل شده است . .

163