پس هر گاه زن ، مبتدئه باشد و خون پس از ده روز ادامه يابد وى داراى چهار حالت است :
اول - اين كه خون حيض را بحسب اوصاف و علائم [ از قبيل رنگ ، بوى و كيفيت خروج ] از غير آن تميز دهد ، كه بايد بر طبق آن عمل نمايد .
دوم - اين كه صفات خون براى وى مشخص و باعث تميز نباشد ، كه بايد به عادت زنان خاندان خويش رجوع كند .
سوم - اين كه وى را زنان خويشاوند نباشد در اين حال به زنان هم سن و سال خود [ از غير خاندانش ] رجوع كند .
چهارم - اين كه او را زنان خويشاوند و هم سن و سال نباشد يا [ بر فرض بودن چنين زنانى ] در عادت زنانگى مختلف باشند ، در اين حالت بايد در ماه اول ، نماز را برابر حد اقل حيض ( سه روز ) و در ماه دوم برابر حد اكثر ( ده روز ) ترك كند ، [ و همچنين در ماه‌هاى بعد ] يا اين كه در همه ى ماهها هفت روز نماز را ترك نمايد ، و او ميان اين دو كار مخير است .
و چنانچه حائض غير مبتدئه و داراى عادت قبلى [1] بوده باشد او نيز داراى چهار [2] حالت است :

[1] - در ( نهايه ج 1 ص 33 ) مىگويد : « عادت زن به اين كيفيت مستقر مىشود كه بر وى دو ماه متوالى بگذرد ، و در هر دو ماه ، روزهايى برابر با هم بدون زياده و نقصان ، خون به بيند ، پس هر گاه چنين وضعى براى زن ثابت و پايدار گردد همان را عادت خود قرار دهد و بر طبق آن عمل نمايد .
[2] - مؤلف در اينجا حكم مضطربه را بيان نكرده است : و آن زنى است كه قبلا داراى عادت بوده ولى در آن ، اختلال و دگرگونى رخ داده يا عادت خود را فراموش كرده است . در ( نهايه ج 1 ص 32 ) مىگويد اگر حائض زنى است كه قبلا داراى عادت بوده لكن عادت وى دچار اختلاط و اضطراب گرديده و زمان خون تغيير كرده باشد ، چنين زنى هر گاه خون به بيند نماز و روزه را ترك مىكند و هر گاه طهارت بيند نماز گذارد و روزه گيرد تا آنگاه كه بهبود يابد ، و روايتى رسيده كه وى هنگام اختلال عادت ، تا يك ماه بدين كيفيت عمل كند سپس بر طبق وظيفهء مستحاضه عمل نمايد .

182