افعال واجب دو عمل است : پاك كردن مخرج غائط با آب يا سنگ ، و شستن مخرج بول منحصرا با آب .
افعال مستحب پنج عمل است :
1 - 4 - دعا خواندن [1] هنگام ورود به مستراح ، و هنگام شستن محل نجاست ، و هنگام فراغت از تطهير ، و هنگام خروج از مستراح .
5 - پاك كردن موضع غايط با آب و سنگ هر دو يا با آب به تنهائى نه با سنگ فقط .
آداب تطهير سه عمل است :
1 - پوشانيدن سر ، موقع ورود به مستراح .
2 و 3 - تقديم پاى چپ موقع دخول به مستراح ، و تقديم پاى راست هنگام

[1] مراد ادعيهء خاصى است كه در احاديث و كتب فقه از جمله در كتاب « نهايه ج 1 ص 16 و 18 » ياد شده است به اين كيفيت : 1 - دعاء هنگام ورود به مستراح : بسم الله و با لله ، اعوذ با لله من الرّجس النّجس و الخبيث المخبث الشيطان الرّجيم » 2 - دعاء هنگام شستن محل نجاست : الحمد للَّه الذي جعل الماء طهورا و لم يجعله نجسا . اين دعا را مؤلف در « نهايه » ذكر نكرده و ما آن را از كتاب من لا يحضره الفقيه ط نجف ج 1 ص 21 تأليف شيخ صدوق معروف به ابن بابويه نقل كرديم . 3 - دعاء پس از فراغت از تطهير : الحمد للَّه الَّذى أماط عنّى الاذى و هنّأنى طعامى و شرابى و عافاني من البلوى 4 - دعاء هنگام خروج از مستراح : الحمد للَّه الَّذى عرّفنى لذّته ، و ابقى فى جسدى قوّته ، و اخرج عنّى اذاه ، يا لها نعمة يا لها نعمة يا لها نعمة ! لا يقدر القادرون قدرها .

169