در ماه‌هاى حج عاقل شود هر چند در بقيه سال ديوانه باشد .
شرط سوم : آزاد بودن ، يعنى غلام و بنده و مملوك كسى نبودن ، پس بر مملوك هر چند مستطيع و مأذون از طرف مولاى خود باشد حج واجب نيست ، و اگر به اذن مولاى خود حج نمايد ، حجش صحيح ولى كفايت از حجة الاسلام نمىكند . و چنانچه بعدا آزاد شد و داراى شرايط بود بايد دوباره حج كند .
شرط چهارم : استطاعت ، و در آن چند چيز معتبر است :
اول : داشتن وقت كافى براى رفتن به مكه و بجا آوردن اعمال واجب آن . پس اگر توان مالى زمانى بدست آيد كه براى رفتن به حج و انجام اعمال وقت كافى ندارد ، يا مستلزم مشقت زياد باشد كه عادتا تحمل نمىشود ، حج واجب نيست .
و در اين صورت بايد مال را تا سال بعد نگهدارى كند ، بنابر احتياط لازم . و اگر استطاعت در سال بعد موجود بود حج واجب مىشود ، و گر نه تحصيل آن واجب نيست .
دوم : سلامتى و امنيت . به اين معنا كه در رفتن و برگشتن و بودن در آنجا ، بر جان و مال و ناموس و آبرويش خطرى نباشد .
پس اگر شخص مستطيع به جهت پيرى يا بيمارى يا عذر ديگرى نمىتواند خودش حج را انجام دهد ، واجب نيست به حج برود ،

8