مسأله 115 - هر گاه اجير بعد از محرم شدن بميرد تمام اجرت را مستحق خواهد شد ، در صورتى كه بر تفريغ ذمه ميت اجير شده باشد و اما اگر اجير بر به جا آوردن اعمال شده باشد ، اجرت مقدارى را كه به جا آورده مستحق مىشود . و چنانچه قبل از احرام بميرد ، چيزى مستحق نخواهد بود . بلى اگر مقدمات عمل داخل اجاره باشد ، هر مقدار از مقدمات را كه انجام داده باشد اجرت همان مقدار را مستحق مىشود .
مسأله 116 - هر گاه براى حج بلدى اجير شده و راهى تعيين نشده باشد ، اجير مخير است از هر راهى كه دلش خواست برود . و چنانچه راهى تعيين شده باشد ، عدول از آن راه به راه ديگرى جايز نيست . پس اگر از راه ديگرى رفته و اعمال را به جا آورد ، چنانچه راه تعيين شده ، به طور شرطيت بوده اجير تمام اجرت را مستحق شده و مستأجر خيار فسخ دارد ( يعنى مىتواند معامله را به هم بزند ) و در صورت به هم زدن ، اجرة المثل ( مزد مانند عمل ) را به اجير مىدهد . و چنانچه در نظر گرفتن ، آن راه به نحو جزئيت بوده ( يعنى رفتن از آن راه را جز عمل دانسته ) ، در اين صورت نيز مستأجر حق فسخ ( به هم زدن معامله را دارد ) و اگر فسخ نكرد اجير اجرت مقرر را به مقدارى كه عمل نموده مىبرد و مقدار مخالفت ساقط مىشود .
مسأله 117 - هر گاه شخصى خود را اجير از قبل ديگرى نمايد كه شخصا عمل را در سال معينى به جا آورد ، چنانچه خواسته

51