مرد باشد يا زن . بلى بنابر آنچه مشهور است نايب گرفتن صروره مكروه است ، بخصوص در صورتى كه نايب زن و منوب عنه مرد باشد و يك مستثنى است و كراهت ندارد و آن موردى است كه منوب عنه مرد و زنده باشد و نتواند حجة الاسلام را به جا آورد ، در اين صورت احتياط ( واجب ) لزومى اين است كه نايب ، صروره و مرد باشد .
مسأله 109 - منوب عنه بايد مسلمان باشد ، و نيابت از كافر صحيح نيست . پس هر گاه كافر مستطيعى بميرد و وارث مسلمان باشد ، واجب نيست براى او نايب بگيرد و ناصبى ( كسى كه دشمن اهل بيت و ائمه باشد ) مانند كافر است . با اين فرق كه جايز است فرزند مؤمنش در حج بجاى او نايب شود يعنى حج را به نيابت و عوض او انجام دهد .
مسأله 110 - نيابت از قبل شخص زنده در حج مستحبى عيبى ندارد ، خواه مفت و مجانى باشد خواه به اجاره ، و هم چنين در حج واجب در صورتى كه خودش معذور از مباشرت عمل باشد چنان كه گذشت . و در غير اين مورد نيابت از زنده جايز نيست و اما نيابت از مرده در هر حال و به هر نحو جايز است ، خواه نيابت تبرعا و مجانى باشد خواه به اجاره و خواه حج واجب باشد يا مستحب .
مسأله 111 - نيابت در صورتى صحيح است كه منوب عنه معين و مشخص باشد به هر نحوى كه شد و لازم نيست نامش بر

49