آورده يا هشت شوط ، كه نداند شوط آخر ششم است يا هشتم ، كه در اين صورت نيز طوافش باطل خواهد بود . و احوط از آن بنا بر اقل بگذارد و اتمام و بعد از آن اعاده طواف نمايد .
مسأله 322 - چنانچه بين شش و هفت شك نموده و از روى نادانى بنا را بر شش گذاشته و طواف را تمام كند ، لازم است طواف را از سر بگيرد . بنا بر احتياط مسأله 323 - طواف كننده مىتواند بر رفيق و همراه خود در حفظ شماره شوطها اعتماد كند ، در صورتى كه رفيق و همراهش يقين داشته باشد ، مثلا در صورت شك اگر رفيق انسان بگويد اين شوط پنجم است ، مىشود بر گفته او اعتماد نموده و دو شوط ديگر به جا آورد .
مسأله 324 - هر گاه در طواف مستحبى شك نمايد ، بنا را بر كمتر بگذارد و طوافش صحيح است .
مسأله 325 - هر گاه از روى عمد و علم به حكم يا جهل به آن طواف عمره تمتع را ترك نموده و نتواند پيش از وقوف به عرفات تداركش نمايد ، عمره‌اش باطل بوده و واجب است حج را در سال بعد اعاده نمايد على الاقوى . و وجوب ذبح يك شتر مطلقا حتى در حال علم و عمد موافق احتياط است و چنانچه عمدا طواف حج را ترك نمايد و تداركش ممكن نباشد ، حجش باطل خواهد بود و لازم است در سال بعد اعاده نمايد . و اگر ترك طواف از جهت

116