ساقط مىشود . و لازم نيست خودش حج كند ، اگر چه عذرش بر طرف شود . اما اگر قبل از اتمام حج عذر بر طرف شد ، چه قبل از احرام باشد و چه بعد از آن ، بايد خودش حج برود .
مسأله 69 - كسى كه حج بر او واجب باشد ، چه سال استطاعتش باشد و چه حج بر او مستقر شده باشد ، نمىتواند نيابت از غير را بپذيرد . لكن چنانچه مخالفت كند و حج نيابى انجام دهد صحيح است .
مسأله 70 - اگر اجير براى حجة الاسلام ، بعد از احرام بستن و داخل شدن در حرم بميرد ، كفايت مىكند از حج كسى كه براى او بجا آورده است . و لازم نيست حج كردن براى او . اما اگر قبل از احرام يا بعد از آن و قبل از داخل شدن در حرم بميرد ، بايد دو مرتبه اجير بگيرند . و همين حكم را دارد كسى كه براى خودش به حج برود در حالى كه حج بر او مستقر شده باشد .
مسأله 71 - اگر اجير بعد از احرام و دخول حرم بميرد چنانچه براى تفريغ ذمه منوب عنه اجير گشته باشد استحقاق تمام اجرت را دارد و اگر قبل از دخول حرم بميرد براى اعمال قبل از احرام يعنى مقدمات آن و نفس احرام در صورتى كه جزء عقد اجاره باشند استحقاق اجرت نسبت به همان مقدار را دارد و اگر جزء عقد اجاره نباشد بلكه به صورت شرط باشد از مال الاجاره چيزى در مقابل آنها قرار نمىگيرد و همين طور اعمالى از قبيل ذهاب به مكه و رفتن به

26