قبل و چه در دبر - نه از روى نسيان يا نادانى - پس اگر در عمره است ، اگر پيش از سعى واقع شده است عمرهء او فاسد است ، و بر او يك شتر كفاره لازم است ، و عمره را تمام مىكند و او را اعاده مىكند ، و اگر عمرهء تمتع باشد پيش از حج او را بجا مىآورد ، و اگر وقت تنگ باشد حج او افراد مىشود ، پس بعد از حج عمرهء مفرده بجا مىآورد ، و احوط اعادهء حج است در سال آينده .
و هر گاه بعد از سعى باشد ، همان كفاره تنها بر او لازم است .
و اگر در احرام حج اين عمل شود ، اگر پيش از وقوف عرفه و مشعر بوده حج او نيز فاسد است اجماعا ، و واجب است آن را تمام كند و قضاى آن در سال ديگر نمايد ، و همچنين اگر بعد از وقوف عرفه و قبل از مشعر بوده على الاشهر ، و اگر بعد از وقوفين باشد حج او صحيح است و همان كفاره لازم است اگر پنج شوط از طواف نساء ننموده ، و الَّا كفاره نيست على الاظهر الاشهر ( الاشهر الاظهر - خ ش ) اگر چه احوط كفاره است .
و در كفارهء بوسيدن زن خلاف است ، بعضى [17] گفته‌اند : كه اگر از روى شهوت است يك شتر است ، و اگر نه از روى شهوت باشد يك گوسفند است ، و بعضى [18] مطلقا يك شتر مىدانند و اين احوط ، بلكه خالى از قوت نيست .
و اگر نگاه كند عمدا به غير اهل خود و انزال او شود احوط آن كه اگر مىتواند يك شتر و الَّا يك گاو و الَّا يك گوسفند .
و اگر نگاه به اهل خود كند و انزالش شود مشهور يك شتر است .
و اگر كسى دست بازى كند به شهوت بىانزال ، پس بعضى [19] گفته‌اند كه يك گوسفند بر او لازم است ، و با انزال او را شترى لازم است .

[17] المبسوط 1 : 338 ، شرائع الإسلام 1 : 295 .
[18] المقنع : 243 ، المقنعة : 434 ، و براى اطلاع بيشتر رجوع شود به مختلف الشيعة 4 : 162 .
[19] السرائر 1 : 552 ، اما با اين تعبير : ( اگر با شهوت لمس كند ) . و جز آن نيافتيم ، در شرائع الاسلام 1 : 295 نيز همين تعبير آمده است .

33