تأخير انداخته ، مستطيع بوده ، و چنانچه وصيت نكرده حج ميقاتى از اصل تركه خارج مىگردد .
37 - س - شخصى كه حج بجا آورده ، لكن چون امرار معاش او از وجوه و امثال آن بوده و آن زمان نيز متذكر مسأله مربوط به عدم استطاعت چنين شخصى نشده و گمان كرده كه حج واجب خود را انجام داده است ، پس از آن و در حال استطاعت قطعى نيابتا حج بجا آورده است ، آيا حج نيابتى وى صحيح است يا بايد پس از انجام حج واجب مستقر خودش ، نيابت را تكرار كند ؟
ج - چنانچه در وقت انجام حج اولى مستطيع نبوده ، با فرض حصول استطاعت در زمان حج ثانى ، حج نيابتى باطل است و حج خود را بايد انجام دهد ، و حج نيابتى را اگر وقت آن موسع بوده بعد از حج خودش انجام دهد ، و در غير اين صورت به صاحب پول مراجعه كند .
38 - س - كسى كه واجب الحج بوده از پاكستان عازم حج شد و در مدينه منوره بيمار گرديد و در حال بيمارى به طرف مكه رهسپار شد و در بيمارستان مكه قبل از حج وفات نموده ، تمام دارائيش در وقت فوت ، مقدارى پول و قطعه زمينى در پاكستان بوده است ، با توجه به اين كه پول موجودش براى نيابت حج او كفايت نمىكند ، آيا ورثه‌اش بايد زمين را بفروشند و برايش نايب بگيرند ، و يا اين كه با فوت او حج ساقط مىشود ؟ اجركم على الله ج - اگر با احرام عمره تمتع داخل مكه شده و پيش از انجام يا اكمال اعمال عمره يا بعد از انجام آن فوت نمود ، همان مقدار عمل او مجزى و حج از او ساقط است ، ولى اگر بدون احرام عمره وارد مكه شد و در آنجا فوت نمود در صورتى كه حج بر او قبلا مستقر بوده ، بايد از اصل تركه او برايش نايب بگيرند . و حج ميقاتى كفايت مىكند .
39 - س - اينجانب در موقع ازدواج يك سفر حج به زوجه ام وعده داده‌ام ، آيا ادائش چگونه مىباشد ؟
ج - اگر مجرد وعده بوده است ، لازم نيست اداى آن . و اگر مهر قرار داده شده بايد به آن عمل كند .
40 - س - اينجانب كه به علت كهولت سن و بالا بودن قند خون و امراض ديگر قادر به انجام فريضه حج نمىباشم ، آيا مىتوانم نيابتا از طرف خود كسى را حج بفرستم يا

25