مرده باشند يا دسترسى به آنان نباشد ، تكليف چيست ؟
ج - كفاره ترك بيتوته خود شما واجب است ، و كفاره ديگران بر شما واجب نيست ، و لازم نيست به آنان اعلام نمائيد ، و اگر فهميدند كفاره بر خود آنان واجب است ، ولى اگر أجرت عمل صحيح و عملى كه انجام شده تفاوتى دارد نسبت به تفاوت بايد رضايت حجاج تحصيل شود .
10 - س - علامت گذارى حدود منى در سالهاى قبل با علامت گذارى الآن كه به وسيله حكومت انجام گرفته فرق مىكند ، و اين جانب كه شغلم حمله دارى است و در سالهاى قبل با حجاج در قطعه زمينى بيتوته كرده ايم كه اگر تعيين فعلى حكومت صحيح باشد ، بيتوته ما در خارج از منى بوده ، و اگر تعيين قبل صحيح باشد كه ما يقين به آن داريم طبق علميت قبلى و نظر پيروان اهل مكه بيتوته ما صحيح است ، حال بنابر اين كه تعيين حكومت صحيح باشد ، آيا تكليف ما نسبت به بيتوته سالهاى قبل چيست و در صورت وجوب كفاره ، آيا ابلاغ به همه حجاج لازم است يا نه و آيا با توجه به اين كه در فرض مسأله بيتوته ترك نشده بلكه اشتباه در مصداق بوده است ، نسبت به حجاج ضامن مىباشم يا نه ؟
ج - اگر در محلى بيتوته كرده ايد كه يقين به منى بودن آن داشته ايد تا يقين پيدا نكنيد كه خارج منى بوده ، قربانى لازم نيست ، و در اين صورت ابلاغ و اعلام لازم نيست .
11 - س - آيا كسانى كه عذر دارند از رمى در روز مىتوانند شب دوازدهم براى روز دوازدهم رمى كنند و از منى به مكه بيايند و ديگر بر نگردند به منى يا بايد صبر كنند و بعد از ظهر با مردم كوچ كنند ؟
ج - مىتوانند بعد از ميت واجب ، خارج شوند و لازم نيست صبر كنند .
12 - س - قبلا سؤال شده است كه آيا كسانى كه خوف مشقت دارند مىتوانند شب دوازده هم رمى جمره نموده به مكه رفته و ديگر به منى برنگردند ، و حضرت عالى جواب فرموده ايد در صورت عذر اشكال ندارد ، ولى قبل از نصف شب نبايد بيرون بروند .
با توجه به مسأله فوق اين سؤال مطرح مىشود كه آيا خدمه كاروانها نيز براى پذيرايى از اين قبيل زائرين مىتوانند به همراه آنان در شب رمى نموده و به مكه بروند و براى وقوف تا وقت شرعى روز دوازدهم ديگر به منى برنگردند ؟
ج - وقوف در روز دوازدهم واجب نيست و آنچه واجب است كوچ نكردن قبل از

243