( مسأله 1972 ) : كسى كه بدون خانه ملكى بى مشقت رفع نيازش نمىشود ، هنگامى حج بر او واجب است كه پول خانه را هم داشته باشد .
( مسأله 1973 ) : زنى كه مىتواند مكه برود ، اگر پس از برگشتن از خودش مال نداشته باشد ، و شوهرش هم مثلا فقير باشد و خرجى او را ندهد ، و ناچار شود كه به سختى زندگى كند ، حج يا عمره بر او واجب نيست .
( مسأله 1974 ) : اگر كسى توشه راه و مركب سوارى ندارد و ديگرى به او بگويد حج برو ، و من خرج تو و عائله ات هنگام سفر حج را مى دهم ، چنانچه اطمينان دارد كه خرج او را مىدهد حج بر او واجب مىشود .
و هم چنين است اگر خرج او و عائله اش هنگام سفر حج را ، به او ببخشند و با او شرط كنند كه حج قبول كند و او قبول نمايد ، هر چند قرض داشته و در بازگشت هم مالى كه بتواند با آن زندگى كند نداشته باشد .
( مسأله 1975 ) : اگر هزينه رفتن و برگشتن و هزينه هاى عائله شخصى را مدتى كه مكه مىرود و بر مى گردد به او بدهند و بگويند حج برو ، ولى ملك او نكنند حج بر او واجب مىشود .
( مسأله 1976 ) : اگر مبلغى كه براى حج كافى است به كسى بدهند و با او شرط كنند كه در راه مكه به كسى كه مبلغ را داده خدمت بنمايد ، واجب نيست قبول كند ، به خصوص اگر آن خدمت مناسب شأن او نباشد ، ولى اگر قبول كرد و انجام اعمال حج بى مشقت براى او ممكن بود ، حج بر او واجب مىشود .
( مسأله 1977 ) : اگر مبلغى به كسى دهند و حج بر او واجب شود ، چنانچه حج نمايد هر چند در آينده از خود مالى پيدا كند ، ديگر حج بر او واجب نيست .
( مسأله 1978 ) : اگر براى تجارت يا به عنوان كارگرى مثلا تا جده برود و مالى بدست آورد كه اگر بخواهد از آنجا به مكه رود مستطيع است ، بايد حج كند چنانچه حج نمايد هر چند در آينده مالى پيدا كند كه بتواند از وطن خود به مكه رود ، ديگر حج بر او واجب نيست .
( مسأله 1979 ) : كسى كه اجير شده تا شخصا از طرف ديگرى حج كند ،

353