مىماند در صورت امكان از نه رأس بيشتر نباشد ، و گر نه احتياط آن است كه چهل را بگيرد مانند آن كه پنجاه گاو داشته باشد ، هر چند باز هم ده رأس زكات نداده مىماند ، مثلا اگر هفتاد گاو دارد ، بايد به حساب سى و چهل حساب كند و براى سى رأس آن زكات سى تا ، و براى چهل رأس آن زكات چهل تا را بدهد ، چون اگر سى رأس حساب كند ، ده رأس زكات نداده مىماند .
نصاب زكات گوسفند ( مسأله 1848 ) : گوسفند پنج نصاب دارد :
اول : چهل رأس است و زكات آن يك گوسفند است ، و تا گوسفند به چهل رأس نرسد زكات ندارد .
دوم : صد و بيست و يك است و زكات آن دو گوسفند است .
سوم : دويست و يك است و زكات آن سه گوسفند است .
چهارم : سيصد و يك است و زكات آن چهار گوسفند است .
پنجم : چهار صد و بالاتر از آن است كه بايد آنها را هر صد رأس حساب كند و براى هر صد رأس آنها يك گوسفند بدهد . و لازم نيست زكات را از خود گوسفندها بدهد ، بلكه اگر گوسفند ديگرى بدهد ، يا مطابق قيمت گوسفند پول بدهد ، كافى است ، هر چند احتياط مستحب رعايت نفع مستحق زكات است .
( مسأله 1849 ) : زكات آنچه بين دو نصاب است واجب نمىباشد ، پس اگر شماره گوسفندهاى كسى از نصاب اول كه چهل است بيشتر باشد تا به نصاب دوم كه صد و بيست و يك است نرسيده باشد ، تنها بايد زكات چهل رأس را بدهد و زيادى آن زكات ندارد ، و هم چنين است حكم در نصابهاى بعد .
( مسأله 1850 ) : زكات شتر و گاو و گوسفندى كه به اندازه نصاب رسيده واجب است چه همه آنها نر باشند يا ماده ، يا برخى نر باشند و برخى ماده .
( مسأله 1851 ) : در زكات ، گاو و گاوميش يك جنس شمرده مىشوند ، و شتر عربى و غير عربى يك جنس است ، و ميان بز و ميش و شيشك در زكات

331