( مسأله 1677 ) : زنى كه بچه شير مىدهد و شير او كم است چه مادر بچه يا دايه او باشد يا بى اجرت شير دهد ، اگر روزه براى بچه اى كه شير مىدهد ضرر دارد ، روزه بر او واجب نيست ، و بايد براى هر روز يك مد طعام به فقير بدهد ، و نيز اگر براى خودش ضرر دارد روزه بر او واجب نيست ، و بنابر احتياط واجب براى هر روز يك مد طعام به فقير بدهد ، و در هر دو صورت روزه هائى را كه نگرفته بايد قضا نمايد . ولى اگر كسى پيدا شود كه بى اجرت بچه را شير دهد يا براى شير دادن بچه از پدر يا مادر بچه يا از كس ديگرى كه اجرت او را بدهد اجرت بگيرد ، يا بچه را به غير شير انسان تغذيه كند چنانچه براى بچه ضرر ندارد ، بايد روزه بگيرد .
راه ثابت شدن اول ماه ( مسأله 1678 ) : اول ماه به چهار چيز ثابت مىشود :
اول : خود شخص هلال ماه را ببيند .
دوم : عده اى كه از گفته آنان يقين يا اطمينان پيدا مىشود ، بگويند هلال ماه را ديده ايم .
سوم : دو مرد عادل بگويند كه در شب هلال ماه را ديده ايم ، ولى اگر صفت ماه را خلاف يكديگر بگويند ، اول ماه ثابت نمىشود ، و اگر هوا صاف باشد و كسى غير آن دو نفر مدعى رؤيت نشود ، محل اشكال است .
چهارم : سى روز از اول ماه شعبان بگذرد كه به سبب آن اول ماه رمضان ثابت مىشود ، و سى روز از اول ماه رمضان بگذرد كه به سبب آن ، اول ماه شوال ثابت مىگردد .
( مسأله 1679 ) : ثبوت اول ماه به حكم حاكم شرع محل نظر است ، و رعايت احتياط لازم است .
( مسأله 1680 ) : اول ماه با پيشگوئى منجمين ثابت نمىشود ، ولى اگر كسى از گفته آنان يقين پيدا كند ، بايد به آن عمل نمايد .
( مسأله 1681 ) : بلند بودن ماه يا دير غروب كردن و يا طوق داشتن آن دليل

298