امر تخميسى نكرده و از نظر مادى مىگويد قدرت ندارم به قيمت روز حساب كنم زيرا در آمد روزانه تقريبا دويست تومان است كه آن هم مخارج خانواده مىشود .
بفرمائيد مىتواند به قيمت خريد حساب كند يا خير ؟ .
ج - در فرض سؤال اگر عين مغازه را خريده‌ايد بايد خمس قيمت فعلى آن را بدهيد و اگر بعنوان سرقفلى بوده چنانچه خمس همان مقدارى كه بعنوان سرقفلى داده‌ايد ، بپردازيد كافى است .
س 298 - سرقفلى - در موردى كه صحيح باشد - اگر از منافع سال ، داده شود جزء مؤنه است يا نه ؟ و در صورت زياد شدن يا كم شدن ارزش آن ، چه حكمى دارد ؟ .
ج - اگر مالك ، به ذمه گرفته كه در موقع خارج شدن مستأجر پولى را كه بعنوان سرقفلى داده ، پس بدهد يا ملتزم شده كه اجازه يا حق بدهد كه از غير بگيرد به نحوى كه فعلا خود را مالك بداند در حكم سرمايه است و خمس دارد و الا جزء مؤنه كسب است و خمس ندارد بلى اگر بعد بنحو شرعى ، فروخت و پول آن را مصرف مؤنه سال ننمود خمس دارد و در صورت اول تا نفروخته زيادى قيمت خمس ندارد مگر آن كه شغل خود را خريد و فروش سرقفلى قرار داده باشد كه در اين صورت قيمت سر سال ، ميزان است اگر چه نفروخته باشد .
س 299 - مغازه‌اى را اجاره نموده علاوه بر مال الاجاره معين ، وجهى به اسم سرقفلى ، بر وجه شرعى تعيين مىكنند و پس از گذشتن يك يا چند سال ، ارزش آن سرقفلى ، چندين برابر مىشود آيا اين گونه ترقى و ارزش مالى كه فعلا پول نيست مشمول خمس مىشود يا نه ؟ .
ج - تا نفروخته‌اند ترقى قيمت سوقيه ، خمس ندارد و پس از فروش ، زائد بر قيمت خريد ، ربح همان سال است و بعد از رسيدن سال ، بايد خمس آن را بپردازد .
س 300 - كسى كه دو باغ انگورى دارد يكى از آنها را فروخته وجهت فرزندش سرقفلى مغازه‌اى را خريدارى كرده و سرمايه مختصرى هم به او داده و فرزند ، مشغول خريد و فروش شده كه از عوائد آن ، مقدمات و مخارج ازدواج خود را

371