به ذمه ، كمترين قيمت روز اداء و روز خريد را حساب كند و اين در صورتى است كه اموال مذكوره مال التجاره نباشد و الا ترقى قيمت مطلقا خمس دارد .
س 218 - شخصى ملكى را به قيمت گران خريده فعلا ارزش آن به نصف قيمت اولى رسيده حال مىخواهد تخميس كند آيا قيمت اولى را بايد حساب كند يا قيمت بعدى را ؟
ج - اگر پولى را كه در مقابل ملك داده سال بر آن گذشته باشد خمس پول را بايد بدهد و اگر سال بر آن نگذشته خمس قيمت فعلى ملك ، كافى است .
س 219 - جمعى از كشاورزان ، مبلغى وام از بانك كشاورزى دريافت نموده و چاه عميقى حفر كرده و به مدت پنج سال وام دريافتى را به اقساط ، پرداخت نموده‌اند فعلا كه چاه به ملك شخصى كشاورزان در آمده براى محاسبه سرمايه ، همان وجه دريافتى از بانك ، بايد جزء سرمايه محسوب گردد يا قيمت فعلى چاه ؟ .
ج - در مفروض سؤال بايد هر سالى هر مقدار از بدهى خود را از بابت چاه مىدهند خمس معادل آن را از قيمت آن بپردازند و در صورتى كه اداء خمس را تأخير انداخته باشند بايد خمس قيمت فعلى سهم خود را از چاه بپردازند .
س 220 - شخصى مىخواهد پدر خود را از زير دين ، بيرون بياورد و مال او را حساب كند آيا مىتواند املاك پدر را به همان قيمت كه او در زمان حيات خود خريده حساب كند يا نه ؟ .
ج - اگر يقين داشته باشد كه پدر ، خمس آنها را نداده واجب است خمس قيمت فعلى آنها را بپردازد و تفاوت قيمت را با حاكم شرع ، مصالحه نمايد .
س 221 - شخصى ماشين كار خريده و خمس آن را نداده مىخواهد حساب كند ، ماشين به قيمت خريد حساب مىشود يا به قيمت فعلى و همچنين شخصى زمين زراعتى و يا باغ خريده آيا قيمت خريد حساب مىشود يا قيمت فعلى .
ج - اگر از در آمد سال ، خريده و خمس نداده قيمت فعلى را حساب كند .
س 222 - اينجانب در سال گذشته يك دانگ و نيم از يك ماشين كمپرسى جهت امرار معاش خريدارى و آن را جزء سرمايه در موقع حساب سال

349