جنس را خريده و عين جنس ، باقى است و پولش را نداده اين قرض را از مجموع سرمايه ، كسر مىنمايد و هر وقت پرداخت كرد جزء فوائد آن سال ، محسوب مىشود و اگر براى جهات ديگر قرض كرده نمىتواند از سرمايه كم كند و هر سال ، پرداخت جزء مؤنه سال پرداخت ، محسوب مىشود .
س 203 - شخصى حساب سال داشته و خمس اموال خود را پرداخته و پس از اداء وجوه ، متوجه شد كه مبلغ ده هزار تومان ، بدهى داشته كه مىبايد پس از چند ماه ديگر بپردازد و آن را به حساب نياورده اكنون تكليفش چيست ؟ .
ج - اگر بدهكارى بابت سرمايه‌اى كه حساب كرده نباشد نبايد كسر بگذارد و اگر از بابت آن باشد در صورتى كه عين آن پولى را كه به عنوان خمس داده موجود باشد مىتواند پس بگيرد و اگر عين آن ، موجود نيست ، گيرنده ، ضامن نمىباشد .
س 204 - شخصى كه مبلغى بدهكار است و مبلغى هم معادل آن و يا كمتر از آن ، وجه نقد دارد و سال خمس او رسيده است آيا به مبلغ موجودى ، خمس تعلق مىگيرد و يا چون مبلغى معادل وجه موجود و يا بيشتر ، مقروض است به مبلغ موجود ، خمس ، تعلق نمىگيرد ؟ .
ج - اگر قرض در مقابل مبلغ موجود باشد معادل قرض ، خمس ندارد و اگر در مقابل آن نيست مثل آن كه قرض براى مصرف شخصى بوده و موجودى مثلا از عوائد كسب باشد چنانچه بدهى خود را اداء ننمود و سال بر آن گذشت خمس آن واجب است .
س 205 - اگر كسى مقدارى مقروض است و سرمايه او غير مخمس و نمىداند كه قرضها مربوط به سرمايه است يا آن كه بعد از تحصيل سرمايه ، مقروض شده چگونه بايستى حساب خمس خود را بنمايد ؟ .
ج - در مقدارى كه شك دارد ، تخميس ، واجب نيست .
س 206 - شخص مىتواند بدهى سال قبل را از در آمد سال بعد ، بپردازد و آن را جزء مؤنه آن سال قرار دهد يا نه ؟ .
ج - بدهى او اگر قرضى باشد كه براى مؤنه سالهاى قبل بوده و يا قرضى

345