را قبل از سر رسيد ، جهت خريدن باغ گرفته است بنابر اين بايد خمس باغ را ابتداءا بعد از ابتياع ، بدهد يا موقع سر رسيد ؟ و راجع به اين نوع معامله آيا قبل از تحويل عمل بايد خمس را بپردازد يا بعد از تحويل عمل كه در نتيجه ، جزء منافع سال آينده او مىگردد ؟ .
ج - در فرض مسأله به مقدار پانصد تومان مخمس ، خمس ندارد و نسبت بما بقى بعد از تحويل عمل ، خمس واجب مىشود .
س 164 - كسى كه از براى خود ، سال قرار نداده باشد و حقوق روزمره بگيرد چنانچه روزمره چند سال را يك مرتبه بگيرد و ديگر روزانه يا ماهانه ، حقوق نداشته باشد بايد خمس آن حقوقى را كه گرفته بدهد يا نه و آيا داشته درآمدى غير از حقوق كارگرى يا نداشتن آن ، موجب تفاوت در حكم مىشود يا نه ؟ .
ج - حقوق مأخوذه ، اگر قبل از عمل ، اخذ شده باشد به مقدار عمل هر سال ، از عوائد آن سال ، محسوب مىشود چنانچه در آخر هر سال ، از آن مبلغ چيزى زائد بر مؤنه باشد خمس به آن تعلق مىگيرد و الا اگر صرف مؤنه شده باشد يا در سالهاى قبل ، آن را صرف مؤنه كرده باشد ، خمس ندارد و اگر از سالهاى پيش حقوق طلبكار بوده كه شرعا حق مطالبه آن را داشته و بعد از چند سال ، طلب خود را وصول نموده از عوائد سنوات قبل ، محسوب است و بعد از گرفتن ، بايد خمس آن را بدهد . ولى اگر طورى است كه با مراجعه قابل وصول است و در اثر مسامحه وصول نمىشود بايد موقعى كه يك سال از تاريخ طلب گذشت خمس آن را بدهد و فرقى نيست كه عوائد ديگرى نيز داشته باشد يا نه .
س 165 - هر گاه كسى مبلغى از شخصى ، قرض گرفت كه برايش كار كند و سالش فرا رسيد قدرى از آن پول مانده و هنوز در مقابل آن پول ، كار نكرده آيا اين پول ، خمس دارد يا نه ؟ .
ج - خمس ندارد .
س 166 - شخصى آخر سال ، مال خود را حساب مىكند و چيزى ندارد كه اداء خمس نمايد جز مبلغى كه نقدا دريافت نموده كه نماز استيجارى بخواند آيا بايد خمس آن را بدهد يا نه ؟ .

335