ماه يعنى وقت حساب سال او است اكنون اين گونه معامله كه پول آن پيش از سال حساب پرداخت شده و جنس آن بعد از سال حساب ، تحويل داده شده چگونه است ؟ آيا پول قالى خمس دارد يا نه ؟ .
ج - در فرض سؤال ، خمس پول را بايد بدهد .
س 130 - اگر دولت ايران به دانشجوى مقيم خارج ماهانه مبلغى پرداخت نمايد و شرط كند كه بعد از اتمام تحصيل ( الف ) معادل همان مبلغ را به آنها برگرداند ( ب ) دو برابر مدت سالهاى دريافت پول ، براى آنها كار كند ( ج ) فقط به ايران بازگردد و كار كند . آيا به چنين پولى ، خمس تعلق مىگيرد يا نه ؟ و رفتن به حج با آن چگونه است ؟ .
ج - در فرض سؤال اگر وجوهى كه دولت مىپردازد بعنوان وام باشد و شرائط مذكوره كلا يا بعضا در خود وام شرط گردد ربا و حرام است و گيرنده مالك آن نمىشود تا احيانا خمس يا حج واجب گردد و اگر بعنوان تمليك به شرط بدهد به اين نحو كه دولت بگويد اين پول را به دانشجو مىدهم يعنى تمليك مىكنم يا مثلا مخارج او را متكفل مىشوم به شرط بند الف و ب و ج ، كلا يا بعضا در اين صورت چنانچه وجوه مأخوذه تا بعد از وفاء به شروط مصرف شود خمس به آن تعلق نمىگيرد و استطاعت هم حاصل نمىشود و اگر تا بعد از وفاء به شروط باقى بماند خمس تعلق مىگيرد و چنانچه مىتواند با آن به حج برود و برگردد و امور معاش او مختل نمىشود در آن سال مستطيع شده و حج واجب است .
س 131 - شخصى سال محاسبه خمسش را مشخص نموده و يك ماه قبل از حساب سالش مقدارى گندم از زراعت خود عايدش مىشود تكليف خمس آن چه مىشود ؟ .
ج - در صورتى كه براى تمام در آمد خود يك سال دارد و اين گندم تا آخر سال به مصرف مؤنه نرسد بايد خمس آن را بدهد و مىتواند براى زراعت خود سال جداگانه قرار دهد .
س 132 - از لباس بچه كه كهنه شده بود كيسه درست كردم و بعد از گذشت سال فروختم آيا خمس دارد يا خير ؟ .

325