رسيدن سال ، خانه خريده ، خمس هيچ يك از مازاد پول زمين قم و همه پول زمين تهران واجب نيست .
س 97 - بنده منزلى دارم كه مخروبه است ، مقدارى آجر و سيمان و غيره براى تعمير ان خريده‌ام و در اثر نداشتن مزد بناء ، همينطور مانده ، بفرمائيد آيا سر سال خمس ، به اين لوازم ، خمس تعلق مىگيرد يا خير ؟ .
ج - در فرض سؤال ، اگر قبل از رسيدن سال خمس ، شروع به تعمير نموده‌ايد ، به سيمان و آجر و غيره كه جهت تعمير ساختمان ، خريدارى شده ، خمس تعلق نمىگيرد .
س 98 - كسى پول مكه را كنار گذاشته ، ولى يكى دو سال موفق نشده آيا اين پول خمس دارد يا نه ؟ و اگر اين پول را تحويل كسى داد كه به نيابت به مكه برود ، ولى نائب يكى دو سال موفق نشد آيا خمس دارد يا خير ؟ .
ج - در فرض اول سؤال ، خمس واجب است و در فرض دوم ، چنانچه آن شخص را اجير كرده كه در همان سال مكه برود ، و عمل حج او را انجام دهد ، و براى اجير عذر پيش آمده ، و نتوانسته در آن سال حج برود ، و حصول عذر ، بعد از سال خمس ، بوده ، خمس واجب نيست ، و اما اگر اجير نكرده باشد ، يا قبل از تمام شدن سال خمس ، عذرى براى اجير پيدا شود ، صاحب پول بايد خمس آن را بدهد .
س 99 - چنانچه پولى بابت ضرورتى ، به صورت سپرده باشد و سال خمسى فرا رسد ، بايد خمس آن را پرداخت يا نه ؟ مانند كسى كه پول اتومبيلى را پرداخته ولى مدتها بعد نوبت تحويل آن خواهد رسيد .
ج - اين مسأله دو صورت دارد يكى اين كه پول را قبلا در مقابل اتومبيل مىدهد يعنى آن را مىخرد و مثلا بعد از دو سال تحويل مىگيرد و ديگر اين كه پولى را مىدهد كه مشمول قرعه كشى گردد و بعد از دو سال مثلا ، قرعه ، به نامش اصابت مىكند و اتومبيل را تحويل مىگيرد ، در فرض اول ، چنانچه اتومبيل براى سوارى شخصى خودش مورد نياز باشد خمس ندارد و اگر براى حمل مسافر و بار يا رسيدگى به امور شغليش خريده ، خمس آن ، به قيمت وقت اداء خمس و به نرخ بازار آزاد ،

316