بگيرد و فديه ندارد و اگر تا ماه رمضان ديگر قضاى آن را نگيرد بايد علاوه بر قضا ، براى هر روز ، يك مد - يك چارك - طعام مثل گندم و جو بدهد و اگر بخواهد نان بدهد قدرى بيشتر بدهد و دادن پول نان ، كافى نيست و مصرف آن ، فقير غير سيد است . و اگر مرضش تا ماه رمضان آينده طول كشيد قضا ساقط است ولى بايد براى هر روزى يك مد طعام بپردازد .
س 60 - در كفاره جمع كه دسترسى به عبد نيست بدل آن وارد است و يا اصلا ساقط مىشود ؟ .
ج - بدل ندارد و ساقط مىشود .
س 61 - زنى به علت بيمارى ، از گرفتن روزه معذور است و تا ماه مبارك آينده قدرت به انجام آن ندارد در اين صورت كفاره به عهده شوهر است يا زن ، در صورتى كه كه خود زن داراى مستغلات و در آمد ساليانه است ؟ .
ج - به عهده زن است و فرق نمىكند كه داراى مال باشد يا نباشد .
س 62 - شخصى ده روز قضا ماه رمضان به ذمه دارد ، از بيستم شعبان شروع بگرفتن روزه مىكند در اين صورت عمدا قبل از ظهر يا بعد از ظهر مىتواند روزه را افطار نمايد يا نه و هر گاه افطار كرد كفاره آن قبل از ظهر و يا بعد از ظهر چه مقدار است ؟ .
ج - قبل از ظهر ، افطار روزه قضاء ماه رمضان كفاره ندارد اگر چه وقت هم تنگ باشد لكن در اين صورت معصيت كرده است ولى بعد از ظهر ، كفاره دارد و كفاره آن ، اطعام ده مسكين است كه به هر مسكينى يك مد طعام بدهد و با عجز از آن بايد سه روز روزه بگيرد .
س 63 - در سفر معصيت چنانچه روزه‌دار روزه خود را عمدا افطار نمايد آيا فقط قضا و كفاره لازم است يا كفاره جمع ، در هر صورت حكمش را بيان فرمائيد .
ج - افطار عمدى در سفر معصيت ، مثل افطار عمدى در حضر است و قضا و كفاره هر دو لازم است و كفاره جمع بر او نيست بلى اگر به چيز حرامى افطار كند كفاره جمع لازم مىشود .

275