س 340 - آيا داشتن حساب سال ، جهت پرداخت وجوه براى غنى و فقير واجب است و بايد انسان در هر وضعى كه باشد ، حساب ساليانه داشته باشد يا نه ؟ .
ج - براى كسى كه فقير است و عوائد و زائد بر مخارج سال ندارد نگاه داشتن حساب سال ، واجب نيست .
س 341 - شخصى هر ماه ، حقوق مىگيرد و از آن ، آذوقه منزل مىخرد و هيچ وقت پس انداز ندارد كه يك سال بر او بگذرد با اين وضع ، آيا واجب است براى تخميس اموال ، سال قرار بدهد ؟ .
ج - لازم است روز اول اشتغال به كار را اول سال قرار دهد و چنانچه روز آخر چيزى برايش باقى ماند هر چند در آمد همان روز باشد خمس آن ، واجب است .
مستحق و مصرف خمس س 342 - اگر سيدى در حال استحقاق ، به قدر مؤنه سنه يا كمتر ، سهم سادات بگيرد و آن مبلغ يا مقدارى از آن را به كسى يا به همان دهنده خمس ، قرض دهد و بعد كه قرض گيرنده ، پول را به او پرداخت كرد آن پول ، اضافه بر مؤنه سنه يا اضافه بر كمبود مؤنه سنه او باشد جائز است تصرف كند يا نه ؟ .
ج - اگر پولى كه قرض داده هر وقت مطالبه كند ، بدهكار به او مىدهد با لحاظ آن پول ، از كسى زائد بر مؤنه سنه نگيرد و اگر آن قرض را نمىدهد ولو با مطالبه ، براى آن سيد گرفتن سهم سادات ، جائز است ، ولى اگر احيانا آن قرض به او اداء شد نسبت به آنچه از مردم گرفته در مقدار زائد بر مؤنه سنه ، تصرف نكند .
س 343 - وجوهى كه در زمان حيات مجتهد گذشته با او يا وكلاى او دستگردان شده به چه مصرف بايد برسد ؟ .
ج - بايد به مجتهد حى جامع الشرائط برسد .
س 344 - فقهاء اطال الله بقائهم در رسائل عمليه خود مىفرمايند كه سيد نمىتواند بيشتر از مخارج سالش خمس بگيرد ، حال اگر سيدى مىخواهد به تنهائى يا با كسى مشتركا ماشين بخرد ولى سرمايه ندارد يا كسرى دارد و مبلغى را از شخصى جهت بهاء ماشين ، قرض مىكند و فعلا نمىتواند آن وجه را اداء كند در

384