اموال ، برئ الذمه مىشوند يا نه ؟ .
ج - جائز نيست خمس را ببخشند و بخشيدن ، كافى در برائت ذمه نيست بلى در موردى كه مشكوك است كه آيا متعلق خمس ، واقع شده يا نه ؟ جائز است كه مجتهد و يا مأذون از طرف او مشكوك را به مبلغى مصالحه نمايد .
س 284 - صلاحيت آقايان نمايندگان آن حضرت ، در موقع حساب خمس اشخاص در بخشش آنها به خمس دهنده تا چه حد است ؟ .
ج - اصلا در خمس بخشش به خمس دهنده ، صورت شرع ندارد . بلى در بعض موارد شبهه ، به مصالحه عمل مىشود و همينطور وقتى كه مكلف ، قادر بر اداء آن نباشد چنانچه مستحق خمس ، راضى شود كه بعنوان خمس بگيرد و دوباره ببخشد اشكال ندارد به نحوى كه در رساله توضيح المسائل مرقوم شده ، مراجعه شود .
س 285 - اگر عينى از در آمد سال زياد آمد كه قيمت واقعى آن در بازار ، نا معلوم است و به اختلاف قيمت مىكنند بايد روى چه قيمتى اين عين ، تخميس شود ؟ .
ج - احوط آن است كه با مجتهد ، مصالحه كنند .
حكم خمس در مورد اموال كسى كه قبل از حلول سال خمسى خود فوت نمايد .
س 286 - شخصى مالش را حساب كرده و خمس آن را اداء نموده و سالى هم براى خودش قرار داده و در وسط سال فوت كرده ، آيا جائز است ورثه از تركه او در تجهيز و تكفين و در سائر خيرات و مبرات او خرج و مصرف نمايند يا بايد خمس مال را بدهند بعدا خرج كنند ؟ .
ج - آنچه از ربح سنه فوت ، در مؤنه ، مصرف نشده خمس آن را بايد بپردازند و از مال خمس داده به مصرف تجهيز برسانند .
س 287 - در رساله توضيح مرقوم فرموده‌ايد كه اگر كسى در بين سال بميرد ، آنچه از منافع مانده خمس دارد بنابر اين اگر زارع يا غير او در بين سال بميرد و مقدارى گندم و آرد مانده كه اگر نمرده بود تا آخر سال مىخورد ، آيا خمس آن مقدار كه مانده بايد ورثه او بدهند و تصرف كنند يا لازم نيست كه خمس آن را

367