او است در اسفند ماه جنس را مىخرد و در ارديبهشت ماه ، وجه آن را مىپردازد آيا واجب است كه خمس جنس موجود را بپردازد ، يا نه ؟ .
ج - تا ثمن را بپرداخته تخميس مثمن ، واجب نيست مگر آن كه مال التجاره باشد و قيمت آن در سر سال ، زياد شده باشد كه در اين صورت ، تخميس مازاد ، لازم است .
س 197 - كسانى كه بعنوان سلف ، جنس مىخرند پول آن را قبلا پرداخت مىكنند و پيش از تحويل جنس ، سال حساب وجوه واجبه خريدار پايان مىپذيرد حال آيا همان طور كه اگر اين پول ، باقى بود خمس داشت اكنون هم خمس دارد يا نه ؟ .
ج - در فرض مسأله به پولى كه با آن جنسى را سلف خريده خمس تعلق مىگيرد .
موقع حساب خمس ، بدهى كسر مىشود يا خير س 198 - شخصى پولى قرض كرده و وسيله كار خود را از قبيل ماشين و نحو آن تهيه نموده و با آن ، كار مىكند اكنون موقع حساب سالش رسيده آيا آن قرض از موجودى ، كسر مىشود يا نه ؟ و سؤال ديگر اين كه اگر كسى با دندانساز قرار گذاشته كه براى او دندان درست كند مثلا به مبلغ ده هزار تومان و پنج هزار تومان آن را ر پرداخته و بنا شده پس از تحويل دندان پنج هزار تومان بقيه را بدهد و قبل از تحويل دندان سال خمسى او رسيده آيا در موقع حساب مىتواند اين بدهى را از عوائد كسر كند يا خير ؟ .
ج - بلى در مورد سؤال كه دين ، مقابل سرمايه است كسر مىشود و اما ديونى كه براى مؤنه زندگى است در هر سالى كه اداء نمود از مؤنه آن سال ، محسوب است بنابر اين بدهى بابت دندان كسر نمىشود .
س 199 - شخصى پول از بانك قرض گرفته كه بايد به اقساط اداء كند مثلا ده هزار تومان قرض كرده كه در ظرف پنج سال بپردازد و كاسبى مىكند آيا مىتواند سر سال اين اقساط بعدى را از منافع سال اول بردارد يا نه ؟ فرض ديگر ، كاسب اجناس را از تاجر به اقساط مىخرد سر سال ، منافعى دارد و اقساطى چند

343