ناخن باشد اشكالى ندارد ولى اگر ناخن زيادتر از گوشت باشد [1] بايد احتياطا آن را بگيرند ولى به جهت مسح [2] پا زيادى ناخن اشكالى ندارد ولى براى غسل اگر زير آن چرك زيادى باشد اشكال دارد .
( مسأله 878 ) : سجده بر روى تسبيح نپخته صحيح است .
( مسأله 879 ) : هرگاه قبل از رسيدن پيشانى بر مهر ، مظنه حاصل شده كه طمأنينه ( سكون ) بعد از ركوع را به عمل نياورده ، بايد برگردد و آن را بجا آورد و بعد به سجده برود ، و همچنين هرگاه شك داشته باشد نيز بايد احتياطا برگردد [3] .
( مسأله 880 ) : ذكر كبير در ركوع و سجود را هرگاه سه مرتبه بگويد ، تعيين يك مرتبه واجب ، لازم نيست و اگر به قصد قربت بگويد كفايت مىكند .
( مسأله 881 ) : هرگاه شخص به سجده رسيده و به خاطرش آمد كه از ركعت پيش يك سجده را انجام نداده و ركوع اين ركعت را هم فراموش كرده است ، بايد اين سجده را از ركعت قبلى قرار دهد [4] ، و اگر هنوز به سجده نرفته ، راست بنشيند ، اگر بعد از آن سجده راست ننشسته ، و قرار بگيرد و به سجده برود بايد بعد از نماز براى هر زيادى ، سجده سهو را احتياطا بجا آورد .
( مسأله 882 ) : هرگاه مقام تقيه باشد و شخص مىتواند مثلا بر

[1] محمد كاظم طباطبائى - محمد باقر شيرازى : و خارج از مقدار متعارف باشد و سر انگشت هم به زمين نرسد .
[2] محمد باقر شيرازى : فرق مذكور بين سجده و مسح در وضو و غسل محل تأمل است .
[3] محمد كاظم طباطبائى : ليكن واجب نيست .
[4] ميرزاى شيرازى - محمد كاظم طباطبائى : احوط در اين صورت اعاده نماز بعد از اتمام آن است .

278