نمىكند ، مگر آن كه راضى شود مالك و هر گاه مصالحه كند به جهت مصلحت نبودن ردّ عين ، جايز نيست مگر آن كه عين باقى نباشد يا مالك عالم باشد در هر صورت مصالحه كند .
مسأله 1111 - هر گاه مال مغصوب را مثلا رنگ كرد يا دوخت ، اجرت دوختن به او نمىرسد ، اما رنگ به او مىرسد و اگر تنزّل يافته باشد به رنگ ، ارش بايد بدهد .
مسأله 1112 - هر گاه طفلى چيزى خريد و وجه آن را داد و آن چيز را خورد يا پوشيد ، آن وجه بر فروشنده مشكل است [1] مباح بودنش .
مسأله 1113 - هر گاه گاوى غصب ، مثلا شخصى خريد ، چندى از كارگرى و شير آن منفعت برد ، بايد تمام منفعت را با گاو به صاحبش رد كند . در اين مدّت هم كه تصرّف در غصب كرده با علم ، فعل حرام كرده توبه كند و احتياطا نماز و عبادت ديگرش آن چه به اين حال گذشته قضاء كند اگر متمكَّن از اداء آن بوده باشد و اگر جاهل به غصب بوده ، وقتى كه عالم شد آن مال و آن چه منفعت از آن برده به صاحبش رد كند و قيمتى كه به غاصب داده و خريده ، از غاصب مطالبه كند اگر جاهل بوده و اگر عالم به غصب بوده ، هر گاه عين مال خودش باقى است ، بگيرد و اگر باقى نيست چيزى به او نمىرسد .
مسأله 1114 - هر گاه مالى از دست طفل يا مجنون گرفت ، اگر به ولى ايشان ندهد ضامن است .
مسأله 1115 - شخص به سنگ كم يا حيله و تزوير حق الناس بسيار بر ذمه اش هست آن چه دارد مىدهد وفا نمىكند ، استغفار كفايت نمىكند ، بايد آن چه قدرت دارد كسب كند و بدهد .
مسأله 1116 - هر گاه سرمايه كه دارد بدهد به خصمان خود روزى پنج شاهى كسب مىكند به خصمان مىدهد و اگر نگه دارد روزى ده شاهى ، مثلا مىتواند بدهد اگر راضى كند ايشان را ده شاهى بدهد و الَّا همان پنج شاهى را بدهد با سرمايه اش .

[1] - ( صدر ) بايد رجوع به ولىّ طفل نمايد .

273