دارد مسائل زياد و نامأنوسى را دار است كه بايد حج كننده كاملا با آن مسائل آشنا باشد تا عمل خود را بر وجه مطلوب ، انجام دهد .
شعائر و برنامه حج را علماى اعلام گذشته انار الله برهانهم و علماى بزرگ معاصر ، اعلى الله كلمتهم در كتابهاى مخصوص به اين موضوع بيان فرموده و توضيح داده‌اند كه در اين ميان ، بزرگترين اسطوانه علمى شيعه در اعصار اخيره ، علم الهدى شيخ مرتضى انصارى قدس الله نفسه الزكية گوى سبقت را ربوده و كتابى مخصوص مناسك حج نوشته كه ماده اصلى و محور اساسى مناسك هاى فقهاء بعد شده و آنان با استفاده از آن و تغيير و تبديلاتى در آن ، مناسك حج نوشته و در دسترس مقلدين گذارده‌اند .
ليكن كثرت فروع و زيادى مسائل حج و مخصوصا مسائلى كه بر اثر پيدايش وقايع و حوادث تازه و پيش آمدن شرايط زمانى و مكانى خاص و وسائل و آلات و ابزار نوين پيش مىآيد به نحوى است كه مردم نمىتوانند همه مسائل خود را در مناسك بيابند و خلاصه مناسكها جوابگوى تمام حوائج و مسائل روزمره آنان نبوده و نيست از اينرو مسائل ديگرى را كه همواره با آن سر و كار دارند و يا احيانا براى آنان پيش آمده مورد پرسش قرار داده‌اند .
كتاب حاضر مجموعه اى از اين قبيل ، مسائل است كه در طول ساليانى از مرجع عاليقدر شيعه سيد الفقهاء والمجتهدين آية الله العظمى آقاى گلپايگانى مد ظله العالى پرسش شده و معظم له جواب داده‌اند و خود مجموعه اى نفيس و گرانبها و حاوى مسائل گوناگون و مورد نياز و گاه گاه متعرض نكات علمى است كه با ضميمه به مناسك حج به خوبى رفع نياز فعلى حجاج و زائران بيت الله را مىكند . در اينجا چند نكته را ياد آور مىشويم .
1 - اين كتاب ، قسمتى از سؤال و جوابهاى بسيارى است كه در ابواب مختلف فقهى از آن مرجع بزرگ اسلامى شده و قسمتى از آنها كه از

6