آنها باشد لكن آب رسانيدن به عضو صحيح نيز مضر باشد ، يا بيش از قدر متعارف از اطراف آن را نتواند آب برساند . حاصل اين كه علاوه بر موضع جرح و اطراف متعارفه آن قدرى معتد به از اعضاء صحيحه را نيز نمىتواند بشويد كه آب مضر به آن است . و از اين قبيل است درد چشم كه آب به صورت رسانيدن مثلا مضر باشد . و همچنين اگر تمام اعضاء مجروح ، يا مقروح باشد كه اصلا نتواند استعمال آب نمايد . و اگر يكى از آنها باشد و شستن ماعداى موضع آنها ممكن باشد پس يا آن جرح و قرح مكشوف است ، يا مجبور . اگر مكشوف باشد و بتواند آن را مسح كند ، اطراف آن را بشويد و آن را مسح كند . و احوط اين است كه كهنه طاهرى بر روى او بگذارد و مسح آن نيز بكند . و اگر نتواند آن را مسح كند از جهت ضرر آب ، يا نجس بودن آن ، پس اطراف آن را بشويد و كهنه طاهرى بر روى آن گذارده روى آن را مسح كند . و اگر آن هم ممكن نباشد اكتفاء كند به غسل اطراف آن . و احوط ضم تيمم است ، بلكه در مطلق جرح مكشوف ، ضم تيمم أحوط است . و اگر مجبور باشد ، روى جبيره را مسح كند . و اگر نجس باشد ، وضع خرقه طاهر كرده ، مسح نمايد روى آن را . و اگر ممكن باشد ، جمع كند ما بين وضو به غسل اطراف و تيمم . و هم چنين أحوط جمع است در رمدى كه بتواند ماعداى چشم از صورت را بشويد ، پس آن را بشويد و چشم را جبيره كند و روى آن را مسح كند و تيمم هم بكند . و هم چنين أحوط جمع است در جائى كه تمام اعضاء وضو را بايد جبيره كند و بتواند استعمال آب كند بر وجهى كه صدق كند وضوى جبيره . و اگر حائلى در اعضاى وضو باشد غير از جبيره ، مثل قيرى كه نشود آن را ازاله كرد ونحو آن ، كفايت مىكند شستن روى آن . و واجب نيست با آن تيمم . اگر چه أحوط است .

38