اشكالى در ضمان او عين را از براى موجر نيست . چون يد امانت [ تبديل شده است به غصبيت ] .
و آيا ضامن است منافع را از براى موجر يا نه ، هر چند محتمل است گفته شود كه ضامن نيست ، چون مفروض اين است كه منافع مدت اجاره را مالك بوده و مجرد قصد ملكيت عين ، موجب عدم جواز انتفاع نمىشود ، نظير اين كه تصرف كند در ملك خود به اعتقاد اين كه مال غير است ، لكن اظهر ضمان است . زيرا كه مالك است منافع را بعنوان اجاره ، نه به عنوان ملكيت عين ، پس انتفاع بعنوان ملكيت ، غير مملوك بوده است . و تصرف كرده است در مال غير به انتفاعى كه مالك نبوده و مال الاجاره را نيز بايد بدهد . چون به عقد اجاره ، موجر مالك آن شده است .
حاصل اين كه تفويت كرده است بر خود ، منفعت مملوكه را و منتفع شده است بر وجه غير مملوكه ، نظير اين كه دابه را اجاره كند از براى رفتن به مكان خاصى ، و برود به مكان ديگر ، يا استيجار كند عبدى را از براى منفعت كتابت ، بعد او را وادارد به خياطت . و دعوى اين كه مالك عين ، بيش از يك منفعت على سبيل البدل مالك نبوده ، پس چگونه مستحق مىشود اجرة المسمى واجرة المثل را ، مدفوع است به اين كه مستأجر گويا منفعت ديگرى را از براى او ايجاد كرده است .
و جايز است از براى مالك ، رجوع بر مترددين و آنها كه غسل كرده اند به اجرة المثل مقدار تصرف ، هر چند به اذن مستأجر بوده ، چون اذن او در تصرف بر وجه مذكور ثمر ندارد .
< / السؤال = 11067 > < / السؤال = 11033 > < السؤال = 11341 > سؤال 511 : هر گاه خانه يا حيوانى را اجاره كرد و پيش از تمام شدن مدت گذاشت و رفت از روى اعراض ، بنابر اين كه اعراض در اعيان ، مفيد اباحه باشد از براى هر كس سبقت كند آيا در اينجا هم چنين است يا حال منافع با اعيان تفاوت دارد ؟
جواب : بعيد نيست دعواى فرق ، از جهت اين كه منافع تابع عين است . و عين هر گاه مملوك كسى باشد ، به مقتضاى قاعده ، مالك منافع است ، و در اينجا هر چند به سبب اجاره دادن از تبعيت ساقط شد ، و لكن بعد از اعراض بر مىگردد به تبعيت ، پس جايز نيست از براى غير مالك عين ، تصرف در آن منافع ، يا اين كه ممكن است گفته شود كه منافع ، هر چند به سبب

319