قصد تفصيل يا اجمال باشد كه زكات مىدهم ؟
ج : قصد تفصيل يا اجمال به معنى اخطار به قلب تفصيلًا يا اجمالًا بالفعل كه نيت فعليه باشد بعد از آن كه ابتداى جدا كردن ، نيت فعليه كرده بود مجدداً ضرور نيست ، وليكن استدامه ء حكميّه شرط است ، يعنى در خزانه ء خيال او اين باشد كه آن چه حال مىدهد از بابت زكات است ، اگر چه بالفعل ملتفت نباشد ، وعلامت در خزانه ء خيال بودن اين است كه اگر در آن وقت كسى او را ملتفت كند وبپرسد كه : اين غله را از چه بابت گفتى به فقير بدهند ؟ بگويد : از بابت زكات بود ، هر گاه چنين باشد كافى است ، والتفات ومتذكر بودن در هر وقت دادن شرط نيست ، اين كه شرط شده كه در وقت دادن بايد نيت كند مراد همين نيت حكميه است كه مسبوق به نيت فعليه باشد ، بلى اگر ابتداء جدا نكرده باشد در وقت دادن نيت فعليه لازم است .
( 268 ) س 5 : وجه زكات را مىتوان به فقرا نداد وآن وجه را به جهت تعمير مسجد وپل ومدرسه وامثال اينها به مصرف رساند يا نه ؟ حقيقت را بفرماييد . اين در رساله ء سركار نوشته شده است ، از راه احتياط باز سؤال شد كه اگر چنين كارى بكنم مرخص هستم يا نه ؟
ج : بلى ، مىتوان وجه زكات را به مصارف مذكور رسانيد .
( 269 ) س 6 : مثلًا پنج خروار غله به ملَّايى كه او را عادل مىدانم مىدهم ومىگويم كه به فقير برساند به جهت زكات يا غيره ، اعم از اين كه آن غله را به فقير برساند ويا نرساند بريء الذمّه مىباشم ، يا نه بايد تفحص بكنم كه آن شخص به فقير رسانده يا نرسانده ؟ حقيقت را بفرماييد ؟
ج : بعد از آن كه آن شخص عادل باشد احتياج به فحص نيست ، ودادن زكات به او كه به مصرف شرعى برساند كافى است ، ودر حديث معتبر مروى است كه راوى به حضرت امام جعفر صادق عرض كرد كه زكاتى در مال من

183