جماعت ، حائل محسوب نمىشود و همچنين نهر آب و جاده كه فاصلهء زياد ايجاد نكند ، بلكه پنجره كه سوراخهاى آن خيلى تنگ نباشد كه ساتر و ديوار بر او صادق نباشد ضرر ندارد ، بلكه اگر حائل شيشه باشد كه پشت او به قاعده ديده مىشود اشكال ندارد ظاهراً ، اگر چه احتياط خوب است مراعات شود .
مسأله 3 - حائل كوتاه كه مانع از مشاهده در احوال نماز نباشد ضرر ندارد ؛ چه يك وجب باشد يا زيادتر ؛ هر چند در حال سجود مانع از مشاهده بشود ، بلى اگر در حال نشستن مانع از مشاهده شود ، مشكل است و احتياط در آن ترك نشود .
مسأله 4 - حائل شدن مأمومين در صف پيش ضرر ندارد ، اگر چه هنوز داخل در نماز نشده باشند ؛ اگر مهيا براى جماعت باشند ، چنانچه اگر اهل صف اول يا بيشتر آنها امام را مشاهده نكنند ، به جهت طول صف يا آن كه بعض صف دوم به سبب طولانى بودن آن صف اول را نبينند ، اشكال ندارد .
مسأله 5 - اگر صفوف جماعت برسد تا در مسجد ، و صف ديگر طولانى پشت در مسجد منعقد شود كه مثلًا يك نفر يا دو نفر آنها محاذى در مسجد باشند و باقى صف پشت ديوار مسجد قرار بگيرد ، نماز اشخاصى كه در دو طرف در واقع شده‌اند باطل است على الاحوط ؛ اگر بين آنها و امام و يا صف متقدم حائل باشد ، بلكه بطلان خالى از قوت نيست . و همچنين است حال نماز در محراب داخل ، بلى نماز صفهاى عقبى صحيح است .
مسأله 6 - اگر در اثناى نماز حائل يا دورى پيدا شود ، موجب بطلان جماعت است بنا بر اقوى و نماز منفرد مىشود .
مسأله 7 - انسان يا حيوانى كه از وسط صف عبور مىكند ضرر ندارد ، بلى اگر يك عده متصل به هم ميان صف عبور كنند حايل محسوب مىشود .
مسأله 8 - اگر بطلان نماز صف جلو ثابت شود ، جماعت صف لاحق به جهت دورى يا حيلوله باطل است .

147