است ؛ و راحله ، كه مراد وسيله سفر مانند مركب سوارى ، ماشين ، كشتى ، هواپيما و . . .
مسأله 27 داشتن راحله و وسيله سفر براى كسى كه نياز به آن دارد شرط واجب شدن حجة الإسلام است چه به جهت قادر نبودن بر پياده روى يا سخت بودن آن يا خلاف شأن بودن آن باشد ؛ ولى كسى كه نياز به مركب سوارى ندارد و مىتواند بدون زحمت و بدون اين كه خلاف شأن او باشد مناسك را انجام دهد مخصوصاً براى كسى كه در نزديكى مكه مكرمه باشد ؛ شرط داشتن راحله در واجب شدن حج مشكل است احتياطاً مراعات شود .
مسأله 28 در زاد و راحله لازم نيست عين آنها را داشته باشد همين كه پول يا چيز ديگرى داشته باشد كه ممكن باشد آن را صرف تهيه آنها نمايد كفايت مىكند .
مسأله 29 همان گونه كه داشتن هزينه رفتن به حج و انجام مناسك حج در واجب شدن حج شرط است داشتن هزينه بازگشت به محلى كه در آن زندگى مىكرده شرط مىباشد ؛ مگر اين كه قصد بازگشتن به آنجا را نداشته باشد و بخواهد در مكه مكرمه زندگى كند و در صورتى كه بخواهد در جاى ديگرى ساكن شود هزينه رفتن به آنجا را بايد داشته باشد اگر بيشتر از هزينه بازگشت به محل خود نباشد ؛ مگر اين كه ناگزير بر سكونت در آنجا باشد در اين صورت زيادى هم از مخارج سفر حساب مىشود .

19