و هر حيوانى كه از نجس به هم رسد مثل كرمى كه از غائط انسان متولَّد شود پاك است ؛ هم چنان كه حيوانى كه اصل او از خون و منىّ بوده ، پاك است . و اگر آب نجس را حيوانى كه حلال گوشت است بخورد و آن آب منقلب به بول يا عرق يا لعاب شود ، پاك مىشود ؛ هم چنان كه اگر غذاى نجس بخورد و سرگين شود ، پاك است .
و از اين قبيل است ، ميوه و سبزى و خيار و هندوانه و شبه اينها هر گاه به آبِ نجس به عمل آمده باشند ، پس همه پاك است . و سگى كه در نمك زار بيفتد و نمك شود ، پاك مىشود .
ذهاب ثلثينِ آب انگور پنجم : « ذهاب ثلثين » ، يعنى آب انگورى كه به جوش بيايد و دو ثلث آن برود بنا بر نجاستِ آن پاك مىشود ، اگر چه طهارت ، خالى از قوّت [1] نيست و ذهاب ثلثين مؤثِّر در حلَّيت او است .
انتقال ششم : « انتقال » است ؛ پس هر گاه نجسِ اصلى يا عارضى در حيوانِ پاكى يا غير حيوان قرار گيرد ، چه از اجزاى آن بشود [2] يا نه ، به سببِ انتقال ، پاك مىشود ، مثل خون نجسى

[1] گذشت اقوائيّتِ نجاست و مطهِّريّت تثليث ، مثل محلليّت آن . و گذشت احتياط در عصير تمرى و زبيبى ، و گذشت حكم مطروح در آنها ؛ و فرق در مطهِّريّتِ تخليل و محلليّتِ آن نيست بين خمر و عصير مغليّ ، على الاظهر .
[2] بلكه در صورت حصول جزئيّت براى منتَقلٌ اليه ؛ و با شك در جزئيّت و انتساب محقّق آن ، محكوم به نجاستِ مستصحبه است ؛ و هم چنين جارى است استصحاب در صورت قطع به اضافتين على الحقيقه و صورت شك در اضافتين ، بخلاف صورت قطع به لاحقه و شكّ در سابقه . و صورت علم به عدم انتساب و جزئيّتْ مثل خون زالو قبل از انتساب و جزئيّت واضح است حكم آن . و در حال مكيدنِ پشه مثلا اگر معلوم شود انتقال و عدم جزئيّت و نسبت محقّقِ آن ، واجب الاجتناب است يقيناً ، نه از روى احتياط ؛ و اگر شكّ در انتقال شود ، پاك است ؛ و اگر شكّ در اضافهء لاحقه شود با قطع به اضافهء سابقه ، يا شكّ در آن با عرفيّت اضافه ، مستصحب النجاسه است ، چنانچه گذشت ؛ بلكه در مثل خون پشه و برغوث ، اظهر طهارت است در غير صورت علم به بقاى اضافهء سابقه و به عدمِ اضافهء لاحقه ؛ و ميزان در اضافه ، صدق عرفى است .

70