جواب : بلى ، بعد از ياس از صاحب ، رد مظلمه بدهند اعنى آن مال را تصدق كنند از براى صاحبش .
< / السؤال = 5372 > < السؤال = 5228 > < السؤال = 5231 > 361 - سؤال : در اجناس ما يحتاج ، خمس تعلق مىگيرد يا نه ؟
جواب : اگر مراد ، آن اجناس ما يحتاج ، اثاث البيت ضرورى از ظروف و فروش و حيوان ركوب و محلوب به جهت صرف خانه و امثال آنهاست ، در اينها خمسى نيست ، بلى از منافع آنها ، اگر از مؤنه سال ، فاضل بيايد ، خمس هست .
< / السؤال = 5231 > < / السؤال = 5228 > < السؤال = 5230 > 362 - سؤال : شخصى چند عيال دارد و معاش او از معامله مىگذرد ، تخمينا سى تومان تنخواه دارد و از جمله سى تومان ، پنج تومان نقد مىباشد و پنج تومان اجناس كه موجود مىباشد و بيست تومان ديگر نسيه در نزد مردم مىباشد ، و حال كه مىخواهد خمس بدهد كداميك را خمس بدهد و خمس را به كى بدهد و نصفه حصه امام را مىتواند به فقراى سادات بدهد ، يا بايد به مجتهد داد ؟ و هر سال كه حساب مىكند معاش گذشته و مايه ، باز به اين نحو قدرى نقد و قدرى جنس مىباشد و قدرى نسيه در نزد مردم مىباشد .
جواب : هرگاه به جهت گذرانيدن معيشت عيال ، كمتر از سى تومان مايه وفا نمىكند و منافع كمتر از سى تومان مايه ، به جهت گذران او كافى نيست در اصل مايه خمس واجب نيست ، خواه موجود باشد و خواه نسيه در نزد مردم و آنچه از منافع آن از خرج ساليانه او زياد آيد بر آن زيادتى خمس واجب است و در باب خمس هرگاه دسترس به مجتهد عادل دارد همه را به او بدهد بهتر است و اگر همه را ندهد مىتواند نصف حصه سادات را خود به سادات فقرا بدهد و حصه امام را به مجتهد عادل برساند كه به سادات برسانند از باب تتمه وهرگاه دسترس به مجتهد نداشته باشد اذن خاص از او بگيرد ، يعنى او را مأذون كند هر وقت حصه امام در نزد او جمع شود به سادات فقرا بدهد وهرگاه آن هم ممكن نشود بهتر آن است كه به صلاح ( 1 ) بعضى از طلبه علوم و

1 : اين يك نوع " اذن عام " است كه ميرزا ( ره ) مىدهد .

186