شتر از آن فقرا بىبهره مىشوند و على هذا القياس .
< / السؤال = 4761 > < السؤال = 4890 > 331 : سؤال : هر مدعى فقر را با عدم منازع و قرينه بر خلاف ادعا ، زكات مىتوان داد يا نه ؟
جواب : بلى مىتوان داد ، و لكن احوط تحصيل ظن به فقر او است و قراين حال كافى است .
< / السؤال = 4890 > < السؤال = 4792 > 332 - سؤال : نصاب طلا و نقره را در زكات به حساب پول اين زمان بيان فرمايند ؟
جواب : نصاب طلا ، دو نصاب است . نصاب اول ، بيست مثقال شرعى طلاى سكه دار است به سكه معامله كه پانزده مثقال صرافان باشد و زكات آن چهل ، يك است .
دوم ، سه مثقال است تا هر چه بالا رود به مثقال صرافان و در آن نيز چهل ، يك است و ما بين دو نصاب ، زكات ندارد و نقره نيز دو نصاب دارد ، نصاب اول صد و پنج مثقال نقره سكه‌دار است به مثقال صرافان و چهل ، يك آن را بايد بدهد و ديگر زكات نيست تا به نصاب دوم برسد و نصاب دوم ، بيست و يك مثقال نقره سكه‌دار است به مثقال صرافان تا هر چه بالا رود و باز در آن چهل ، يك است .
< / السؤال = 4792 > < السؤال = 4824 > 333 - سؤال : نصاب زكات گندم را ، به من تبريز بيان فرمائيد .
جواب : نصاب غلات ، همه يكى است و به سنگ تبريزى كه معادل هشت عباسى ( 1 ) پول سياه باشد دويست و هشتاد و هفت من ( 2 ) و سه چهار ( 3 ) يك پنجاه درم ( 4 ) و پانزده مثقال ( 5 ) صرافى است .

1 ، 2 ، 3 ، 4 ، 5 : ابتدا توجه فرمائيد كه خود ميرزا در ذيل مسئله شماره 404 و مسئله شماره 405 مىفرمايد " هر مد يك چارك تبريز ، است " . بنابر اين عبارت صحيح جمله " سه چارك پنجاه درم " بايد " سه چارك پنجاه درمى " باشد . و نبايد آن را به صورت " سه چارك و پنجاه درم " تصحيح كرد . و اينك به موارد زير توجه فرمائيد : يك عباسى معادل 80 مثقال . و يك من تبريز معادل 640 مثقال و يك چارك معادل 160 مثقال ، است هر مثقال شرعى معادل 34 / 3 گرم و هر مثقال صرافى معادل 46 / 4 گرم است . در محاسبه بر اساس رقمى كه ميرزا تعيين مىكند مجموع نصاب به 420 / 821 كيلو گرم مىرسد ( با مثقال صرافى ) . در رساله‌هاى عمليه ( توضيح المسائل‌ها ) مجموع نصاب را 207 / 747 كيلو گرم برآورد كرده‌اند . و آنچه در لسان شرع آمده " 5 وسق " است . يك وسق معادل 60 صاع و يك صاع معادل 9 رطل و هر رطل ( همانطور كه در حديث نيز آمده ) 819 مثقال شرعى است . پس مجموع نصاب به حدود 574 / 738 كيلو گرم مىرسد . توضيح : در زبان شرع تصريح شده كه مراد از رطل ، وسق و صاع در اين محاسبات واحدهاى وزنى عراقى است نه حجازى .

163