إسم الكتاب : جامع الشتات ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 451)

< / السؤال = 4030 > < / السؤال = 3943 > < السؤال = 3302 > 315 : سؤال : هرگاه كسى داخل مسجد شود و به اعتقاد اينكه امام زيد است به او اقتدا كند و بعد معلوم شود كه عمرو بوده است و مفروض اين است كه عمرو هم عادل است بلكه مأموم ، عمرو را هم بخصوص عادل مىدانسته ، آيا نماز صحيح است يا نه ؟
جواب : شهيد در ذكرى اين را از فروع معارضه " اشاره " با " عبارت " كرده و توقف كرده و اظهر در نظر حقير ، بطلان است ، به جهت اينكه لازم است بر مأموم كه امام را جامع شرايط بشناسد تا جايز باشد اقتدا ، چنان كه از ادله لزوم اقتدا به كسى كه اعتماد به دين و امانت و عدالت او داشته باشى ، ظاهر مىشود و لازم اين ادله اين است كه بشخصه او را به اين صفت بشناسى و كافى نيست كه او احد اشخاصى باشد كه او را به اين وصف شناخته . و اين مستلزم شناختن شخصى است بعينه و در اينجا آنچه بعينه شناخته ، زيد است ومفروض اين است كه به او اقتدا نكرده ، پس نماز او باطل است .
و شهيد ، نظير اين ذكر كرده مسئله بيع و طلاق را ، كه بگويد : " هذه زينب طالق " و حال آن كه او " هند " باشد . يا " بعث هذا الحمار " ومشار اليه ، اسب باشد و اظهر تقديم اسم است به اين معنى كه طلاق و بيع صحيح نيست ، زيرا كه قصد مسمى را نكرده ، بلى اشكال در صورتى است كه حال معلوم نباشد و نزاع شود ، آيا حمل بر اشاره مىشود يا عبارت ؟ و در اينجا دور نيست تقديم اشاره را ، زيرا كه اشتباه در لفظ اغلب است از اشتباه در اشاره و اين كلام در نماز ، جارى نيست ، چون از مسائل نزاع نيست و مطلوب در آن ، امتثال ميان خود و خداست ، و اما هرگاه مقصود " مشار اليه " باشد جزما و غلط لفظى واقع شود ، پس در اينجا جزما اشاره مقدم است .
و مع هذا كله ، نفهميدم مراد شهيد ( ره ) كه در ذكرى و قواعد هر دو ، اين مسئله امام جماعت را از فروع معارضه اشاره با عبارت كرده چيست ؟ و غايت توجيه كلام او اين است كه بگوييم مسئله را در جايى فرض كرده كه امام مسجد منحصر است در زيد و عمرو ، و هر دو در نزد او عادلند ، و لكن متابعت عبارت كه اسم زيد است كرده و از اين حيثيت اقتدا كرده ، هرگاه اشاره را مقدم بداريم نماز او صحيح است و هرگاه عبارت را مقدم داريم باطل است ، چون او زيد نيست و عمرو است .
و تو مىدانى كه اين سخن بىوجه است ، زيرا كه در اينجا زيد لفظى ، نگفته كه

155