ديگرى كه روزه را باطل مىكند عمداً انجام دهد ، در صورتى كه مىدانسته آن كار روزه را باطل مىكند قضا و كفاره بر او واجب است .
زنجانى : مسأله اگر روزه دار در روزهء ماه رمضان عمداً و بدون اضطرار و اكراه يا رعايت واجب مهمتر يا مساوى كارى كه روزه را باطل مىكند ، انجام دهد در صورتى كه مىدانسته يا ترديد داشته آن كار روزه را باطل مىكند ، قضا و كفاره بر او واجب مىشود ، ولى در پاره‌اى موارد كه در مسأله [ 1688 ] گفته خواهد شد تنها قضا واجب مىشود .
سيستانى : مسأله اگر كسى روزهء ماه رمضان را به خوردن يا آشاميدن يا جماع يا استمناء يا باقى ماندن بر جنابت باطل كند در صورتى كه از روى عمد و اختيار باشد و از روى ناچارى و جبر نباشد ، اضافه بر قضا كفاره هم بر او واجب مىشود ، و احتياط مستحب آن است كه كسى كه روزه را به غير آن چه گفته شد باطل كند اضافه بر قضا كفاره هم بدهد .
مكارم : مسأله كارهايى كه روزه را باطل مىكند اگر عمداً و با علم و اطلاع انجام دهد علاوه بر اين كه روزه او باطل مىشود و قضا دارد ، كفاره نيز دارد ، ولى اگر به خاطر ندانستن مسأله باشد كفاره ندارد ، ولى احتياط آن است كه قضا كند .
< صفحة فارغة > [ مسأله 1659 اگر به واسطهء ندانستن مسأله كارى انجام دهد كه روزه را باطل مىكند ] < / صفحة فارغة > مسأله 1659 اگر به واسطهء ندانستن مسأله كارى انجام دهد كه روزه را باطل مىكند ( 1 ) ، چنانچه مىتوانسته مسأله را ياد بگيرد ، بنا بر احتياط واجب كفاره بر او ثابت مىشود ( 2 ) و اگر نمىتوانسته مسأله را ياد بگيرد يا اصلًا ملتفت مسأله نبوده ( 3 ) يا يقين داشته كه فلان چيز روزه را باطل نمىكند ، كفاره بر او واجب نيست . اين مسأله در رسالهء آيت الله بهجت نيست ( 1 ) خوئى ، تبريزى : ظاهر اين است كه كفاره براى او واجب نيست ( تبريزى : و بايد آن روز را امساك كرده و بعد قضا نمايد ) ولى اگر عمداً به خدا و پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم به دروغ نسبتى بدهد و بداند كه حرام است كفاره نيز واجب است اگر چه نداند اين عمل روزه را باطل مىكند . ( 2 ) نورى : بنا بر احتياط كفّاره بر او واجب مىشود . .
گلپايگانى ، صافى : چنانچه در ياد گرفتن مسأله تقصير كرده و در وقت به جا آوردن آن كار احتمال مفطر بودن آن را مىداده كفاره بر او واجب مىشود و اگر در وقت به جا آوردن آن غفلت داشته كفاره واجب نيست اگر چه أحوط است و همچنين اگر در ياد گرفتن مسأله تقصير نكرده باشد كفاره واجب نيست .
صافى : و اگر در وقت به جا آوردن آن غفلت داشته ، بنا بر احتياط كفاره لازم است ولى اگر در ياد گرفتن مسأله تقصير نكرده باشد كفاره واجب نيست .
فاضل : چنانچه جاهل مقصر بوده بنا بر احتياط كفاره بر او واجب مىشود و اگر جاهل قاصر بوده يعنى در ندانستن خود معذور بوده است مانند اين كه يقين داشته كه فلان چيز روزه را باطل نمىكند كفاره بر او واجب نيست . ( 3 ) اراكى : كفاره بر او واجب نيست .
سيستانى : مسأله اگر كسى چيزى از آن چه را كه گذشت انجام دهد در حالى كه عقيدهء

927