اراكى : مسأله حد اكثر طولانى شدن خطبه مقدارى است كه باعث گذشتن وقت نماز جمعه نشود . نماز جمعه اگر فوت شد ، قضا ندارد .
18 اگر در بين نماز جمعه وقت آن تمام شود در صورتى كه يك ركعت آن در وقت واقع شده باشد صحيح است ولى احتياط مستحب آن است كه پس از اتمام آن ، نماز ظهر را هم به جا آورد و اگر يك ركعت آن در وقت واقع نشده باطل است ولى احتياط مستحب ( 1 ) آن است كه آن را تمام كند و سپس نماز ظهر را بخواند . اين مسأله در رساله آيت الله اراكى نيست ( 1 ) مكارم : احتياط واجب .
تبريزى : مسأله اگر در بين نماز جمعه وقت آن تمام شود ، نماز جمعه صحيح نيست و بايد نماز ظهر را به جا آورند ولى در صورتى كه يك ركعت آن در وقت واقع شده باشد احتياط مستحب آن است كه نماز جمعه را تمام كرده و سپس نماز ظهر را بخواند .
19 اگر عمداً نماز جمعه را طورى به تأخير بياندازند ( 1 ) كه تنها براى يك ركعت آن وقت باقى باشد احتياط واجب آن است كه نماز ظهر را به جا آورند . اين مسأله در رساله آيت الله اراكى نيست ( 1 ) تبريزى : كه مقدارى از آن در خارج وقت واقع شود نماز جمعه صحيح نيست و بايد نماز ظهر را بخوانند .
20 اگر يقين دارد وقت به اندازه‌اى هست كه مىتواند حد اقل واجب را در تحقق دو خطبه و دو ركعت نماز به جا آورد بين نماز جمعه و ظهر مخير است . و اگر يقين دارد كه به اين اندازه وقت نيست بايد نماز ظهر را بخواند و اگر شك دارد ، نماز جمعه صحيح است ولى در صورتى كه پس از نماز معلوم شود ( 1 ) كه حتى براى يك ركعت هم وقت باقى نبوده ، بايد نماز ظهر را به جا آورد گر چه احتياط مستحب آن است كه اگر تنها يك ركعت آن هم در وقت واقع شده ، نماز ظهر را بخواند . اين مسأله در رساله آيت الله اراكى نيست ( 1 ) تبريزى : كه مقدارى از آن در خارج وقت واقع شده بايد نماز ظهر را به جا آورد .
21 اگر مقدار وقت را مىداند ولى شك دارد كه در اين مقدار مىتواند نماز جمعه را به جا آورد يا نه ، جايز است نماز جمعه را شروع كند ؛ پس اگر وقت براى همه نماز كافى بود نمازش صحيح است و الا بايد نماز ظهر را به جا آورد ولى احتياط مستحب آن است كه در اين صورت اساساً نماز ظهر را اختيار كند . اين مسأله در رساله آيت الله اراكى نيست 22 در صورتى كه نماز جمعه با عدد كامل و در وقت دامنه دار شروع شده ولى مأمومى به ركعت اول نرسيده باشد ، اگر به ركعت دوم و لو به ركوع آن برسد و اقتداء كند نمازش صحيح است ( 1 ) به شرط آن كه بداند وقت به اندازه‌اى هست كه ركعت دوّم او هم در وقت واقع مىشود در اين صورت دومين ركعت نماز خود را به طور فرادى به جا مىآورد ولى براى كسى كه تكبير ركوع ركعت دوم امام را درك نكرده بهتر آن است كه ( 2 ) نيت خود را به ظهر برگردانده و نماز ظهر را به جا آورد .

847