كافر گرفته و رسيدگى نكرده كه از حيوانى است كه به دستور شرع كشته شده يا نه ، خوردن آن گوشت و پيه حرام است و نماز در آن چرم جايز نيست و امّا آن چه از بازار مسلمانها يا از مسلمانى گرفته شود و معلوم نباشد كه از كافر گرفته شده ، يا اين كه احتمال آن برود كه تحقيق كرده اگر چه از كافر گرفته باشد نماز خواندن در آن چرم و خوردن آن گوشت و پيه نيز جايز است .
تبريزى : بلكه احوط نجاست آن است . .
سيستانى : خوردن آن گوشت و پيه حرام است ولى نماز در آن چرم جايز است . .
سيستانى : اگر چه از كافر گرفته باشد خوردن آن گوشت و پيه نيز جايز است مشروط بر اين كه آن مسلمان در آن تصرّفى بكند كه مختصّ گوشت حلال است مانند اين كه براى خوردن بفروشد .
فاضل : مسأله گوشت و پيه و چرمى كه در دست مسلمان باشد پاك است ولى اگر بدانند كه آن مسلمان از كافر گرفته و رسيدگى نكرده كه از حيوانى است كه به دستور شرع كشته شده يا نه ، نجس نمىباشد ولى خوردن آنها حرام است و نماز در لباسى كه از آن چرم باشد ، جايز نيست .
زنجانى : مسأله گوشت و پيه و چرمى كه احتمال برود از حيوانى است كه به دستور شرع كشته‌اند در چهار صورت پاك است و خوردن آن جايز مىباشد : 1 در بازار مسلمانان تهيه شده باشد ، هر چند از دست كافر گرفته شده باشد . 2 از مكانى در سرزمين اسلام يعنى سر زمينى كه مسلمانان بر آن حكومت مىكنند تهيه شده باشد . در اين دو صورت ، اگر از بازار غير اسلامى يا سرزمين غير اسلامى وارد شده باشد ، چنانچه احتمال برود كه در پاكى و نجسى آن تحقيق شده ، پاك ، و گر نه ، نجس است . همچنين در برخى از فرضهاى اين دو صورت تفصيلى وجود دارد كه در مسأله بعد خواهد آمد . 3 اگر كسى كه آن چيز در دست اوست به پاك بودن آن خبر دهد با تفصيلى كه در مسأله بعد مىآيد . 4 اگر ببيند كه مسلمانان در آن نماز مىخوانند . و در غير آن چهار صورت ، در حكم مردار است و تمام احكام مردار بر آن بار مىشود ، بنا بر اين نجس بوده و نماز خواندن در آن چرم جايز نيست و خوردن آن گوشت و پيه حرام است و خريد و فروش آن هم باطل است .
مكارم : مسأله گوشت و پوست و پيه و چرمى كه در بازار مسلمانان فروخته مىشود ، يا مسلمانى براى انسان هديه مىآورد پاك است ، ولى اگر بدانند آن مسلمان از كافر گرفته و رسيدگى لازم را نكرده است ، مستحبّ است از آن اجتناب شود ولى خوردن آن حرام مىباشد .
مسأله اختصاصى زنجانى : مسأله 96 اگر گوشت و پيه و چرم را از سرزمينى تهيه كرده باشد كه بر خلاف نظر شيعه برخى از اقسام مردار را پاك مىدانند مثلًا از سرزمين حنفيان و شافعيان كه عقيده دارند پوست مردار با دبّاغى پاك مىشود ، در صورت اول و دوم كه در مسأله پيش گفته شد مىبايست از فروشنده سؤال شود كه آيا اين گوشت يا چرم مثلًا از حيوانى كه به دستور شرع ذبح شده گرفته شده است يا خير ؟ در صورتى كه پاسخ مثبت بود مىتوان احكام پاك بودن را بر آن گوشت و چرم بار كرد ، مثلًا از آن گوشت خورد و در آن چرم نماز خواند ، ولى نمىتوان به مجرّد گفتهء فروشنده ، به ديگران خبر داد كه اين گوشت يا چرم از حيوانى است كه به دستور شرع ذبح شده است ، و همين طور اگر كسى كه اين گوشت يا چرم در دست اوست در چنين

72