نماز ، سهواً حرف بزند . دوّم : جايى كه نبايد سلام نماز را بدهد ، مثلًا در ركعت اوّل سهواً سلام بدهد . سوّم : آن كه تشهّد را فراموش كند . چهارم : آن كه در نماز چهار ركعتى بعد از تمامى ذكر سجدهء دوّم شك كند كه چهار ركعت خوانده يا پنج ركعت . پنجم : آن كه يك سجده را فراموش كند يا اين كه ( زنجانى : بنا بر احتياط مستحب ) در جايى كه بايد بايستد مثلًا موقع خواندن حمد و سوره اشتباهاً بنشيند و در موقعى كه بايد بنشيند ؛ مثلًا موقع تشهّد اشتباهاً بايستد . ( خوئى : در اين سه صورت بنا بر احتياط واجب بايد ) دو سجدهء سهو به جا آورد . بلكه براى هر چيزى كه در نماز اشتباهاً كم يا زياد كند احتياط مستحب آن است كه دو سجدهء سهو بنمايد . و احكام اين چند صورت در مسائل آينده گفته مىشود .
گلپايگانى ، صافى : سوّم : آن كه يك سجده را فراموش كند . چهارم : آن كه تشهّد را فراموش كند . پنجم : آن كه در نماز چهار ركعتى بعد از سجدهء دوّم شك كند كه چهار ركعت خوانده يا پنج ركعت و اگر در جايى كه بايد بايستد مثلًا موقع خواندن حمد و سوره اشتباهاً بنشيند يا در جايى كه بايد بنشيند مثلًا موقع خواندن تشهّد اشتباهاً بايستد ، بنا بر احتياط واجب ، بايد دو سجدهء سهو به جا آورد بلكه براى هر چيزى كه در نماز اشتباهاً كم يا زياد كند احتياط مستحب آن است كه دو سجدهء سهو بنمايد . و احكام اين چند صورت در مسائل آينده گفته مىشود .
فاضل : بعد از سجده دوّم . .
زنجانى : چهارم : آن كه در نماز چهار ركعتى شك كند كه چهار ركعت خوانده يا پنج ركعت ، به تفصيلى كه در صورت چهارم مسأله [ 1199 ] گذشت . .
تبريزى : يا اين كه در جايى كه بايد بايستد مثلًا موقع خواندن حمد و سوره اشتباهاً بنشيند يا در جايى كه بايد بنشيند مثلًا موقع خواندن تشهد اشتباهاً بايستد در همهء اين صُوَر بنا بر احتياط واجب بايد دو سجدهء سهو به جا آورد و در غير اينها براى هر چيزى كه در نماز اشتباهاً كم يا زياد كند احتياط مستحب آن است كه دو سجدهء سهو بنمايد . و احكام اين چند صورت در مسائلى گفته مىشود .
فاضل : [ و ] احتياط مستحب اين است كه براى قيام و يا جلوس زايد بلكه براى هر زيادى يا نقص سجده سهو به جا آورد .
سيستانى : مسأله در دو مورد بعد از سلام نماز انسان بايد دو سجده سهو به دستورى كه بعداً گفته مىشود به جا آورد : اوّل : آن كه تشهد را فراموش كند . دوّم : آن كه در نماز چهار ركعتى بعد از داخل شدن در سجده دوّم شك كند كه چهار ركعت خوانده يا پنج ركعت يا شك كند كه چهار ركعت خوانده يا شش ركعت هم چنان كه در مورد چهارم از شكهاى صحيح گذشت . و در سه مورد بنا بر احتياط واجب سجدهء سهو لازم است : اوّل : آن كه اجمالًا بداند كه در نماز چيزى را اشتباهاً كم يا زياد كرده و نماز هم محكوم به صحت باشد . دوّم : آن كه در بين نماز ، سهواً حرف بزند . سوّم : جائى كه نبايد سلام نماز را بدهد ، مثلًا در ركعت اوّل سهواً سلام بدهد .

670