گلپايگانى ، صافى : بنا بر احتياط واجب بايد اگر در وقت است و نماز را نخوانده تيمّم هم بنمايد و اگر نماز را خوانده دوباره آن را با تيمّم بخواند و اگر وقت گذشته با وضو يا غسل آن را قضا نمايد .
مكارم : احتياط واجب آن است كه تيمم كند و اگر نماز خوانده اعاده نمايد . ( 3 ) سيستانى : وضو و غسل او باطل است .
چهارم : از موارد تيمم [ نياز به آب براى حفظ جان . ] < صفحة فارغة > [ مسأله 674 هر گاه بترسد كه اگر آب را به مصرف وضو يا غسل برساند ] < / صفحة فارغة > مسأله 674 هر گاه بترسد كه اگر آب را به مصرف وضو يا غسل برساند خود او يا بستگانش از تشنگى بميرند يا مريض شوند ، يا به قدرى تشنه شوند كه تحمّل آن مشقّت دارد خود او يا عيال و اولاد او ، يا رفيقش و كسانى كه با او مربوطند مانند نوكر و كلفت از تشنگى بميرند يا مريض شوند ، يا به قدرى تشنه شوند كه تحمّل آن مشقّت دارد ، بايد به جاى وضو و غسل تيمّم نمايد و نيز اگر بترسد حيوانى كه مانند اسب و قاطر معمولًا براى خوردن ، سرش را نمىبرند از تشنگى تلف شود ( 1 ) ، بايد آب را به آن بدهد و تيمّم نمايد ( اگر چه حيوان مال خودش نباشد ( 2 ) ) و همچنين است اگر كسى كه حفظ جان او واجب است به طورى تشنه باشد كه اگر انسان آب را به او ندهد تلف شود ( 3 ) . ( 1 ) گلپايگانى ، صافى ، فاضل : اگر بترسد حيوانى كه مال خود اوست از تشنگى تلف شود . .
بهجت : اگر بترسد حيوانى از تشنگى تلف شود ، در صورتى كه ذبح آن حيوان براى او ضرر داشته باشد . . ( 2 ) [ قسمت داخل پرانتز در رساله آيات عظام : گلپايگانى ، فاضل و صافى نيست ] ( 3 ) فاضل : [ كه ] بايد آب را به او بدهد و تيمم نمايد .
خوئى ، تبريزى : مسأله هر گاه بترسد كه اگر آب را به مصرف وضو يا غسل برساند دچار زحمت مىشود بايد تيمّم نمايد و جواز تيمّم به اين جهت در سه صورت است :
1 آن كه اگر آب را در وضو يا غسل صرف نمايد ، خودش فعلًا يا بعداً به تشنگى كه باعث تلف يا مرضش مىشود يا تحملش مشقت زيادى دارد مبتلا خواهد شد .
2 آن كه بر كسانى كه حفظشان بر او واجب است بترسد كه از تشنگى تلف يا بيمار شوند .
3 آن كه بر غير خود چه انسان باشد يا حيوان بترسد و تلف يا بيمارى يا بىتابيشان بر او گران باشد و در غير اين سه صورت ( تبريزى : در غير اين صورت ) با داشتن آب ، تيمّم جايز نيست .
سيستانى : مسأله اگر به آب براى رفع تشنگى نياز باشد بايد تيمم نمايد ، و جواز تيمم به اين جهت در دو صورت است :
1 آن كه اگر آب را در وضو يا غسل صرف نمايد خودش فعلًا يا بعداً به تشنگى كه باعث تلف يا مرضش مىشود يا تحمّلش مشقّت زيادى دارد مبتلا خواهد شد .
2 آن كه بر غير خود از كسانى كه به او وابسته‌اند بترسد هر چند از نفوس محترمه نباشد اگر شئون زندگى او برايش اهميت داشته باشد چه از جهت علاقه شديده باشد يا از اين جهت كه تلف شدن او ضرر مالى برايش دارد يا رعايت حال او عرفاً لازم باشد مانند دوست و همسايه . در غير اين دو صورت هم تشنگى ممكن است مجوز تيمم باشد ولى نه از اين جهت بلكه از جهت وجوب حفظ جان يا از اين كه مرگ يا بىتابى او مطمئناً موجب حرج بر خودش خواهد شد .

375