( 1 ) بهجت : در صورتى كه اجحاف نباشد . . ( 2 ) زنجانى : اگر تهيهء آب براى او مشقت غير قابل تحمل دارد يا هتك حيثيت او باشد ، واجب نيست .
مكارم : مسأله اگر براى بيرون آوردن آب از چاه وسايلى لازم است ، بايد تهيّه كند يا كرايه نمايد ، هر چند به چند برابر قيمت معمول باشد ، امّا اگر تهيّهء وسايل يا خريدن خود آب وضو آن قدر هزينه مىخواهد كه نسبت به حال او ضرر دارد ، واجب نيست .
< صفحة فارغة > [ مسأله 666 اگر ناچار شود كه براى تهيهء آب قرض كند ] < / صفحة فارغة > مسأله 666 اگر ناچار شود كه براى تهيهء آب قرض كند ، بايد قرض نمايد ولى كسى كه مىداند يا گمان دارد كه نمىتواند قرض خود را بدهد ( 1 ) واجب نيست قرض كند . ( 1 ) بهجت : كسى كه مىترسد نتواند قرض خود را بدهد . .
زنجانى : كسى كه نمىتواند قرض خود را بدهد . .
< صفحة فارغة > [ مسأله 667 اگر كندن چاه مشقّت ندارد ] < / صفحة فارغة > مسأله 667 اگر كندن چاه مشقّت ندارد ( 1 ) ، به احتياط واجب ( 2 ) بايد براى تهيهء آب ، چاه بكند . اين مسأله ، در رسالهء آيت الله مكارم نيست ( 1 ) خوئى ، سيستانى : مشقّت زيادى ندارد . . زنجانى : مشقت غير قابل تحمل ندارد . . ( 2 ) [ عبارت " به احتياط واجب " در رساله آيات عظام : خوئى ، اراكى ، گلپايگانى ، صافى ، تبريزى و زنجانى نيست بهجت : مسأله اگر حفر چاه مشقّت ندارد ، بايد براى تهيهء آب ، چاه حفر كند . مگر اين كه ضرر غير مالى مهمى در اين كار باشد كه به خاطر آن ، ديگر اين كار واجب نباشد .
فاضل : مسأله اگر كندن چاه مشقتى كه معمولًا تحمل نمىشود ندارد بايد براى تهيه آب ، چاه بكند .
< صفحة فارغة > [ مسأله 668 اگر كسى مقدارى آب بىمنّت به او ببخشد ] < / صفحة فارغة > مسأله 668 اگر كسى مقدارى آب بىمنّت ( 1 ) به او ببخشد بايد قبول كند . ( 1 ) فاضل : بدون منتى كه معمولًا تحمل نمىشود . . مكارم : بدون منّت فوق العاده . .
زنجانى : مسأله اگر كسى مقدارى آب به او ببخشد بايد قبول كند ، مگر منتى داشته باشد ، كه غير قابل تحمل باشد يا هتك حيثيت شخص باشد .
سوم : از موارد تيمم [ ترس از ضرر ] < صفحة فارغة > [ مسأله 669 اگر از استعمال آب بر جان خود بترسد ] < / صفحة فارغة > مسأله 669 اگر از استعمال آب بر جان خود بترسد ، يا بترسد كه به واسطهء استعمال آن مرض يا عيبى در او پيدا شود ( 1 ) ، يا مرضش طول بكشد يا شدّت كند ، يا به سختى معالجه شود ، بايد تيمّم نمايد ، ولى اگر آب گرم براى او ضرر ندارد ، بايد با آب گرم وضو بگيرد يا غسل كند ( 2 ) . ( 1 ) سيستانى : اگر استعمال آب موجب مرگ او باشد يا از استعمال آن مرض يا عيبى در او پيدا شود . . ( 2 ) خوئى : در مواردى كه غسل لازم است .
بهجت : در صورتى كه مخارج گرم كردن در حدّ متعارف باشد نه خارج از حدّ معمول .
سيستانى : اگر بتواند ضرر آب را به طورى بر طرف كند مثل اين كه آب را گرم كند ، بايد اين كار را بكند و وضو بگيرد و در مواردى كه غسل لازم است غسل كند .

373