( 3 ) گلپايگانى ، صافى ، بهجت : بايد به وسيلهء شوهرش اگر اهل فنّ است او را بيرون بياورند و اگر ممكن نيست ، به وسيلهء زنى كه اهل فن باشد او را بيرون بياورند . .
سيستانى : بايد به وسيلهء شوهرش اگر اهل فن است او را بيرون آورند و اگر ممكن نيست ، زنى كه اهل فنّ باشد او را بيرون آورد و مىتواند زن به كسى مراجعه كند كه بهتر بتواند اين كار را انجام دهد و به حال او مناسبتر باشد هر چند نامحرم باشد . ( 4 ) گلپايگانى ، صافى : زنى كه . .
< صفحة فارغة > [ مسأله 627 هر گاه مادر بميرد و بچه در شكمش زنده باشد ] < / صفحة فارغة > مسأله 627 هر گاه مادر بميرد و بچه در شكمش زنده باشد ( 1 ) اگر چه اميد زنده ماندن طفل را نداشته باشند بايد ( 2 ) به وسيلهء كسانى كه در مسأله پيش گفته شد ( 3 ) از هر طرفى كه بچه سالم بيرون مىآيد بچه را بيرون آورند و دوباره بدوزند ( 4 ) ولى اگر بين پهلوى چپ و راست در سالم بودن بچه فرقى نباشد احتياط واجب آن است كه از پهلوى چپ بيرون آورند ( 5 ) . ( 1 ) زنجانى : اگر چه احتمال زنده ماندن طفل ضعيف باشد ، بايد به ترتيبى كه در مسألهء پيش گفته شد ؛ به هر راهى كه براى زنده ماندن بچه سودمندتر است ، بچه را از شكم مادر بيرون آورده و محل بريدگى را بدوزند .
سيستانى : اگر اميد زنده ماندن طفل هر چند در مدت كوتاهى باشد بايد هر جايى را كه براى سلامتى بچه بهتر است بشكافند و بچه را بيرون آورند و دوباره بدوزند و امّا اگر علم يا اطمينان به مرگ طفل با اين عمل باشد جايز نيست . [ پايان مسأله ] ( 2 ) مكارم : هر گاه مادر بميرد و بچه در شكمش زنده باشد بايد فوراً . .
[ كلمهء " بايد " در رساله آيت الله فاضل نيست ] ( 3 ) خوئى ، گلپايگانى ، تبريزى ، فاضل ، صافى : پهلوى چپ او را بشكافند و بچه را بيرون آورند و دوباره بدوزند ( گلپايگانى ، صافى : مگر اين كه تشخيص داده شود كه بچه از طرف ديگر سالم بيرون مىآيد و از طرف چپ سالم بيرون نمىآيد ) . ( 4 ) اراكى : بقيه مسأله ذكر نشده .
مكارم : و حتّىالامكان بايد اين كار زير نظر اهل فنّ انجام گيرد و اگر اهل فنّ نباشد ، پهلوى چپ را مىشكافند و بچه را فوراً بيرون مىآورند . ( 5 ) بهجت : بايد از پهلوى چپ بيرون آورند .
مستحبّات دفن < صفحة فارغة > [ مسأله 628 قبر را به اندازهء قد انسان متوسط گود كنند ] < / صفحة فارغة > مسأله 628 خوب است به اميد آن كه مطلوب پروردگار باشد قبر را ( 1 ) به اندازهء قد انسان متوسط گود كنند و ميّت را در نزديكترين قبرستان دفن نمايند ، مگر آن كه قبرستان دور تر ، از جهتى بهتر باشد ، مثل آن كه مردمان خوب در آنجا دفن شده باشند ، يا مردم براى فاتحهء اهل قبور بيشتر به آنجا بروند و نيز جنازه را در چند ذرعى قبر ، زمين بگذارند و تا سه مرتبه كم كم نزديك ببرند و در هر مرتبه زمين بگذارند و بردارند و در

343